Chào mọi người, lời đầu mình muốn gửi tới những anh chị em luôn có khát khao và tâm huyết với nghề, còn riêng mình thì là vì sự đam mê cháy bỏng không bao giờ tắt đối với tri thức, do đó hôm nay mình sẽ kể lại về câu chuyện của bản thân mình từ một người tò mò tìm tòi mọi thứ về tri thức nói chung và về lập trình nói riêng, và việc tự học mọi thứ mà không cần đến trường lớp hay bằng cấp chính quy. Qua đó cũng nói lên suy nghĩ của mình về định kiến xã hội về bằng cấp, đó là điều còn quá quan trọng đối với đa số đại bộ phận không chỉ những công ty lập trình ở Việt Nam. Mình xin phép nhắc trước bài viết này là câu chuyện, quan điểm cũng như trải nghiệm của mình trong suốt quá trình tự học cho đến khi tìm kiếm công việc và làm việc liên quan đến lập trình, nên là sẽ không phù hợp với quan điểm cá nhân của những người khác thì cũng là chuyện dễ hiểu và mình cũng không phải là chỉ làm trong ngành lập trình mà mình còn vẫn đang tự học và làm ở những ngành nghề khác nữa.
Vào mùa thu năm 2016, sau khi tốt nghiệp chuyên ngành mà mình học chính quy, dĩ nhiên là không liên quan gì tới lập trình hay toán gì cả mà là về ngôn ngữ học. Thì cũng như bao nhiêu người khác tất bật ra làm hồ sơ xin việc và tìm kiếm công việc để đi làm lấy kinh nghiệm và bắt đầu kiếm tiền toàn thời gian từ đây. Sau khoảng vài tháng mình đi dạy trung tâm cũng như dạy kèm gia sư thì mình thấy bản thân khá thích chia sẻ kiến thức cho mọi người, do đó mình hiểu lầm là mình thích việc dạy học, bên cạnh đó mình cũng nhận thêm những việc dịch thuật để kiếm thêm thu nhập nhưng mình vẫn luôn học thêm, ôn tập và học nhiều hơn, sâu hơn về ngôn ngữ để nâng cao văn phong cũng như trau dồi vốn từ để có thể dịch mượt mà hơn. Chắc các bạn đọc tới đây thì đang tự hỏi là chưa thấy dính gì tới lập trình đúng không? Lập trình hay những ngành nghề khác mà mình đã và đang học cho tới tận giờ thì nó cũng làm mình tò mò từ sách và những bài đăng học thuật nho nhỏ về vấn đề đó khiến cho mình muốn tìm tòi thêm học thêm nhiều hơn về nó, giống như Elliot trong Mr. Robot bị ngứa bên phần não tò mò, à mà giống phần tò mò thôi nha chứ không giống phần bị tâm thần nha. Mình sẽ kể luôn tới giai đoạn học lập trình vì còn khúc trước nữa nhưng tránh dài dòng thì mình sẽ tóm gọn luôn cho các bạn dễ hình dung. Cho tới khi mình làm các dự án về thiết kế thì mình cũng thấy tò mò về lập trình cực kỳ, vì lúc đó trong đầu mình luôn xuất hiện rất nhiều câu hỏi “tại sao?”. Sau đó, mình lân la lên thử mấy diễn đàn về công nghệ thông tin, lập trình nói chung, thì cũng đọc mấy bài chia sẻ đơn giản về những chủ đề mà mình đang làm có liên quan, rồi mình cũng dần hình dung sơ sơ ra được lập trình hướng đối tượng là như thế nào và nhiều định nghĩa khác. Lúc đó, mình đang làm mấy dự án về thiết kế “web-app” nên là mình tìm hiểu về “front-end” trước, nói thật thì mình khi đó chỉ tìm hiểu về “HTML, CSS, jQuery, Responsive,…” đại loại để làm mở rộng về hướng “front-end” để hiểu thêm về dự án thôi. Điều xảy ra luôn luôn khiến mình bị cuốn vào trong vòng lặp vô tận, và mình chắc chắn là ai trong nghề cũng bị là ngày đêm ngồi “code”, mình “code” mọi lúc mọi nơi, à mà cũng không phải mà là ngồi dính nguyên cục tại bàn làm việc của mình luôn thì đúng hơn. Sau khi mình “code” ngày đêm và cũng dần quen tay và rành rọt thì mình cũng tìm thêm việc làm về “front-end” kết hợp làm luôn thiết kế để tăng thêm thu nhập và tiện thể mài giũa thêm kỹ năng “code” mà anh em thường hay nói là “quay tay”. Làm dần dần rồi bản thân mình thấy lại ngứa não tò mò, nên là mình lại lân la sâu hơn qua cả “back-end”. Và đây, chính lúc này là lúc mở ra mọi thứ, mở ra mọi sự đam mê và nghiện ngập về lập trình trong mình, mình bắt đầu học ngôn ngữ đầu tiên sau khi tìm hiểu đó chính là Python và dĩ nhiên còn nhiều ngôn ngữ khác nữa vì nếu ai trong nghề lâu thì sẽ biết một điều là không có ngôn ngữ nào là tối ưu nhất mà mỗi ngôn ngữ sẽ phục vụ cho một mục đích lập trình riêng và đó là thế mạnh riêng của ngôn ngữ đó. Chính vì lý do gì mà ngôn ngữ nào đó ra đời, vì vậy mà mình luôn thấy hay và thích thú mọi ngôn ngữ, cũng như ngôn ngữ học mà mình học, ngôn ngữ dùng để giao tiếp giữa người với người thì ngôn ngữ lập trình dùng để giao tiếp giữa người với máy móc vậy. Hiển nhiên là như vậy, giống như là C++ theo mình quan tâm thì làm cũng được khá nhiều thứ và lĩnh vực mình để ý tới C++ là nó dùng làm ngôn ngữ trong Unreal Engine mà mình cũng có học để làm trò chơi, rồi còn C# cũng trong Unity3D, Java và Kotlin thì để viết những ứng dụng Android,…và còn rất nhiều thứ khác nữa, mình thì học cũng khá nhiều ngôn ngữ lập trình tại đơn giản mình là “con nghiện”. Nói đùa vậy thôi chứ mình học Python cũng do tìm hiểu là nó dùng được đa dạng nhiều mục đích và dễ học, cấu trúc đơn giản gần giống với tiếng Anh nhất và nó cũng là ngôn ngữ để học “Ethical Hacking”. Mình thì đã luôn rất thần tượng hình ảnh của một siêu cấp “hacker” thật là ngầu lòi nên đây cũng là một trong nhiều lý do mình học lập trình và chọn Python làm ngôn ngữ để học đầu tiên. Thật ra thì mình cũng đã và đang tham gia CEH của “EC-Council” để có thể cập nhật kiến thức mới hàng năm trong lĩnh vực này. Sau đó thì mình làm cũng tùm lum hướng chứ không chỉ làm thiên về một hướng nào chính cả, nhiều người hay nói “một nghề cho chín còn hơn chín nghề” nhưng riêng bản thân mình thì thích kiểu “toàn chức cao thủ” hơn là làm hoài một cái nó sẽ khiến mình dễ chán và có suy nghĩ lệ thuộc vào một nghề hay một cái gì đó mà điều này phạm phải nguyên tắc sống của mình. Vì vậy mà học rộng nó có cái hay riêng của nó, giúp bản thân mình có tầm nhìn bao quát bức tranh lớn không chỉ trong ngành mà nó còn liên quan tới những ngành khác nữa, bên cạnh đó thì hiển nhiên là giúp bản thân phát triển hơn và có chiều sâu hơn rồi. Thật ra thì ước mơ của mình là theo đuổi tri thức và đem đến phát minh hay đóng góp gì đó có ích cho nhân loại, có thể nói đến đây nhiều người sẽ nghĩ mình nhảm nhí hay ảo lòi nhưng không sao cả, có một câu của người Do Thái mà mình rất thích: “có ba thứ mà người khác không thể lấy đi của bạn đó là thức ăn đã ăn vào bụng của bạn, tri thức đã học vào đầu của bạn và ước mơ ở trong lòng của bạn”. Đúng vậy, chính là ước mơ của mình là như vậy cho dù có bị cười nhạo hay ra sao đi nữa, mình vẫn luôn sống hết mình từng ngày với đam mê và hoài bão của mình, chính vì lẽ đó mà mình không học tập vì kiếm tiền hay là vì danh vọng mà là lý do ở trên. Qua đây thì mình cũng gửi lời cảm ơn tới một người anh, người mà là hàng xóm của mình ở cạnh nhà mình, cũng là người cho mình nhiều thông tin cũng như giúp đỡ và cho mình nhiều cơ hội mở để có thể đi trên con đường lập trình nếu một ngày nào đó mình muốn đi về mảng của anh ấy. Chuyện là anh này cũng làm ở trong ngành, trước đây làm giám đốc bộ phận cho một công ty công nghệ cũng khá lớn nhưng sau này tách riêng ra mở công ty riêng và cũng có đầu tư vào nhiều công ty công nghệ của bạn bè ở thị trường Âu Mỹ nên là có lần mình cùng trò chuyện cùng anh thì mới biết được là bên đó đang rất thiếu kỹ sư để làm những mảng hạ tầng “infra” nhưng kiếm thì rất là khó khăn và nhiều thứ khác nưã. Lúc đó mình cũng nói với anh đó là mình không có bằng cấp gì, mình tự học rồi ra tìm kiếm khách hàng để làm những dự án lớn nhỏ đều có, thì anh cũng hiểu và rất là cởi mở cũng như tạo điều kiện cho mình nhiều lắm, phần là bản thân mình không đi về mảng hạ tầng nên là cũng khá ngược với hướng của anh. Sau dịp đó, anh em vẫn giữ liên lạc với nhau và hay hỏi thăm nhau, anh cũng có lời đề nghị mở để khi mình có hứng thì về làm ở cấp bậc cao hơn ở trong mảng của anh và nói là phải làm thời gian để hồ sơ mình có quá trình trong mảng thì mới dễ xin qua nước ngoài làm việc, còn về phần giấy tờ hay gì liên quan thì anh sẽ lo cho mình hết, việc mình là chỉ cần có kiến thức và tiếng Anh phải tốt thì mới đi được. Mình thì ngành chính học về ngôn ngữ Anh nên là chuyện nhỏ như con thỏ thôi. Ban đầu mình cũng có sợ là học không được chứ không nghĩ là học để kiếm tiền nên là mình cũng không bị áp lực về bằng cấp hay đồng tiền giống như nhiều bạn học để ra kiếm tiền hay đọc văn mẫu “thằng em IT 96” nhiều quá rồi có nhìn nhận tham lam cũng như lệch lạc rồi đi sai và tạo ra nỗi sợ lớn hơn gấp nhiều lần sau đó khi đứt gánh giữa đường. Vì đơn giản, mình biết là không chỉ có những bạn trẻ học đại học, cao đẳng, trung cấp hay nghề về lập trình mà còn những người nhảy ngành muốn có mức lương mơ ước của kỹ sư lập trình mà vội tìm trung tâm nào đó nhảy vào học lẹ học gấp để đi làm với lời giới thiệu cam đoan có việc làm với lương ngàn đô. Có khi đó là viễn cảnh để thu hút mọi người vào ngành nhiều hơn, nhưng thật ra chắc họ không biết trước thêm là con đường nào cũng có khó khăn, con đường nào cũng không có sẵn cho chúng ra, bản thân chúng ta phải tự đi, tự trải nghiệm để rút ra cái gì đó riêng cho chính bản thân chúng ta mà không phải lời phù phiếm từ bất cứ nơi đâu.
Đến đây thì câu chuyện của mình cũng khá là dài rồi, mình xin chân thành gửi lời cảm ơn đến mọi người đã dành thời gian ra đọc bài viết của mình và cũng mong muốn mọi người có thể mạnh dạn dám nghĩ dám làm mà không vì bất cứ điều gì mà chùn bước không chỉ trong ngành mà còn ở những ngành khác nữa. Nói tóm lại thì làm bất cứ điều gì mình cũng luôn hết mình, hết sức, đam mê, chăm chỉ, kiên nhẫn và không bao giờ từ bỏ. Đó chính là chìa khóa thành công của bản thân mình ở tất cả những việc mình làm. Lời cuối mình chúc sức khỏe tới tất cả mọi người và mong mọi người có thể tốt hơn chính bản thân ngày hôm qua nha. Thân ái!
Nói sơ qua về mình thì mình không biết mình là ai nữa,mình không phải là tiểu thuyết gia, cũng không phải là nhiếp ảnh gia hay họa sĩ, cũng không là nhà thiết kế hay kỹ sư lập trình,… nên cứ gọi mình là “ông chủ tạp hóa” cho gần gũi nhé. IMG-8819.jpg1.16 MB
