Một sự thật không thể chối bỏ: AI đang định hình lại cách vận hành của doanh nghiệp, từ chăm sóc khách hàng, vận hành nội bộ đến ra quyết định chiến lược. Theo McKinsey (2025), 78% tổ chức đã sử dụng AI trong ít nhất một bộ phận kinh doanh, tăng từ số liệu 55% trong năm trước đó. Cùng lúc, số lượng việc làm AI Engineer, Data Analyst, Data Engineer tăng trưởng vượt bậc, kéo theo làn sóng tuyển dụng AI và Data khắp các lĩnh vực cốt lõi trên thị trường. Chuyện gì đang xảy ra trên thị trường tuyển dụng và việc làm AI, Data?

Tại Việt Nam, theo báo cáo "Thực Trạng Ứng Dụng AI & Tuyển Dụng IT tại Việt Nam 2025" của ITviec, trong nhóm doanh nghiệp đang ứng dụng AI trong kinh doanh, 40.5% đã có đội ngũ AI chuyên trách, trong khi 34.2% chú trọng hợp tác nhiều nhóm chức năng để triển khai các dự án AI. Dù phần lớn đội ngũ AI hiện nay vẫn còn nhỏ (dưới 10 người), nhưng có tới 62% doanh nghiệp cho biết sẽ mở rộng đội ngũ AI trong 12 tháng tới. Cùng với đó, nhu cầu tuyển dụng các vị trí như AI Engineer, AI Machine Learning Engineer, Data Engineer đang tăng trưởng rõ rệt trong 6 tháng vừa qua. Thực tế, số lượng tin đăng tuyển việc làm AI, việc làm Data tại các vị trí AI Engineer, Data Analyst, Data Engineer,... trong 6 tháng đầu năm 2025 trên itviec.com đã tăng trưởng đến 59% so với cùng kỳ năm 2024.

Điều này cho thấy một bước chuyển dịch quan trọng từ giai đoạn thử nghiệm sang giai đoạn xây dựng năng lực AI của doanh nghiệp một cách lâu dài, bền vững hơn. Từ góc nhìn tuyển dụng, đây là một tín hiệu đáng mừng cho lực lượng nhân tài AI và Data tại Việt Nam khi có đang nhiều cơ hội việc làm AI và Data mới mở ra cùng với các gói phúc lợi, lộ trình sự nghiệp rõ ràng.

Trên thế giới, theo báo cáo Future of Jobs 2025 của Diễn đàn Kinh tế Thế giới (World Economic Forum - WEF), AI được kỳ vọng sẽ tạo ra 97 triệu việc làm mới toàn cầu vào năm 2030, đồng thời thay thế 85 triệu công việc truyền thống. Theo báo cáo, nhu cầu tuyển dụng AI, tuyển dụng Data tập trung chủ yếu ở các vị trí Big Data Specialist, AI/ML Engineer, Fintech Developer và Software Engineer. LinkedIn cũng ghi nhận AI Engineer hiện là vị trí phát triển nhanh nhất trong danh sách Jobs on the Rise ở Mỹ năm 2025. Đồng thời, theo báo cáo thường niên Work Trend Index do Microsoft bắt tay với LinkedIn thực hiện vào cuối năm 2024, nhu cầu tuyển dụng cho các vị trí việc làm AI tăng 323% trong 8 năm qua, và số lượng công ty có chức danh Head of AI đã tăng gấp 3 lần, với mức tăng hơn 28% chỉ riêng trong năm 2023. Các số liệu thực tế lại một lần nữa khẳng định rằng nhu cầu nhân lực trong lĩnh vực AI và Data không chỉ là trào lưu nhất thời mà là xu hướng dài hạn và toàn cầu hóa.

Khi nhu cầu tuyển dụng AI và tuyển dụng Data rộng mở kết hợp với sự phát triển chóng mặt của mô hình AI làm thay đổi cuộc chơi, cơ hội mở ra cho tất cả mọi người, không chỉ là AI Engineer hay Data Engineer. Nếu bạn đang tự hỏi “Tôi không phải là một chuyên gia AI hay Data, tôi có thể bị thay thế không?” Câu trả lời là Không. Tuy nhiên, nếu bạn hỏi rằng “Vậy thì tôi có cần thay đổi không?” thì câu trả lời chắc chắn sẽ là có.

Báo cáo "Thực Trạng Ứng Dụng AI & Tuyển Dụng IT tại Việt Nam 2025" từ ITviec chỉ ra rằng chỉ có 9,5% doanh nghiệp nói rằng họ sẽ không thay đổi bất kỳ nhóm kỹ năng nào. Điều này có nghĩa hầu hết các doanh nghiệp đều có sự thay đổi, có thể ít hay nhiều, về nhóm kỹ năng mà họ cần ở một người nhân viên dù thuộc đội ngũ AI hay không. Và chúng tôi gọi trọng tâm của cuộc “chuyển mình” này trên thị trường là “Cuộc tái đào tạo lớn - The Great Reskilling”. Các chuyên gia IT cũng nhận thấy doanh nghiệp đang có sự thay đổi trong nhu cầu về việc phát triển các kỹ năng, cụ thể:

Hơn một nửa số chuyên gia IT được khảo sát cho biết nhu cầu của công ty đang gia tăng tập trung ở các kỹ năng:

Sự tăng trưởng này cho thấy rằng khả năng thông thạo kỹ thuật, đặc biệt liên quan đến AI, đang trở thành tiêu chuẩn cơ bản. Tuy nhiên, sự thay đổi này không chỉ dừng lại ở lập trình. Kỹ năng mềm cũng ngày càng trở nên quan trọng đối với các chuyên gia IT trong kỷ nguyên AI:

Số liệu thực tế tại Việt Nam cho thấy rằng để thành công, hoặc ít nhất là sống sót, trên thị trường lao động hiện nay, một chuyên gia IT - dù thuộc đội ngũ AI hay không, đều cần cả kỹ năng cứng và kỹ năng mềm về khả năng thích nghi, tư duy hệ thống và sự phán đoán của con người.

Trong khi đó, nhiều tác vụ và kỹ năng vốn gắn liền với lĩnh vực triển khai phần mềm đang nhanh chóng mất đi sự cần thiết, chẳng hạn như:

Thông điệp ở đây rất rõ ràng: Những công việc có thể tự động hóa đang dần biến mất, và tương lai sẽ thuộc về những ai có khả năng học hỏi, thích nghi và đổi mới liên tục.

Khi việc ứng dụng AI tiếp tục phát triển, tầm quan trọng của việc đầu tư vào các hoạt động tái đào tạo, định nghĩa lại yêu cầu công việc và hỗ trợ học tập liên tục trong đội ngũ ngày càng tăng lên. Số liệu cho thấy một cuộc chuyển đổi rộng lớn về kỹ năng đang diễn ra, trong đó khả năng thích ứng và phát triển kỹ năng đóng vai trò then chốt trong việc kết nối nguồn nhân lực với các nhu cầu kinh doanh mới nổi.

Năm 2025 là năm “bùng nổ” của thị trường việc làm AI và Data, đặc biệt tại Việt Nam khi làn sóng ứng dụng AI đã chính thức đi vào triển khai thực tế và trở thành trọng tâm phát triển của nhiều doanh nghiệp. Tuy nhiên, doanh nghiệp không tuyển dụng bất kỳ ai. Sự bứt phá chỉ xảy ra nếu bạn sẵn sàng học hỏi, xây dựng lộ trình phát triển năng lực rõ ràng và biết kết hợp kỹ năng AI với hiểu biết kinh doanh. Từ đó, bạn không chỉ làm việc với dữ liệu, mà còn dẫn dắt dữ liệu để tạo giá trị thực tiễn. Với những ai đã, đang hoặc có kế hoạch chuyển hướng sang lĩnh vực này, đây là thời điểm vàng để tạo bước ngoặt sự nghiệp.