Nội dung chính
Bất kể ai khi mới tiếp xúc với lập trình cũng sẽ đặt ra câu hỏi “Ngôn ngữ lập trình là gì?” và “Nên học ngôn ngữ lập trình nào trước tiên?”. Nếu tìm trong các nhóm hoặc cộng đồng developer, bạn ngay lập tức sẽ nhận được hàng ngàn câu trả lời, tuy nhiên không phải ngôn ngữ lập trình nào cũng phù hợp với bạn.
Hãy tỉnh táo để nhận ra một điều: “tín đồ” của ngôn ngữ nào thì sẽ bình chọn cho ngôn ngữ đó – thứ mà chính họ đang sử dụng hàng ngày. Thay vì nghe theo một cách cảm tính, hãy đọc bài viết này để biết:
- Top 10 ngôn ngữ lập trình đáng học nhất năm 2024 (theo kết quả khảo sát “Báo cáo Lương IT: Mức Lương & Mong Đợi Nghề Nghiệp Của Các Chuyên Gia IT 2023-2024” từ ITviec)
- Những nguồn học lập trình chất cho người mới bắt đầu
Xem thêm việc làm developer trên ITviec
Ngôn ngữ lập trình là gì?
Ngôn ngữ lập trình là gì? Theo Wikipedia, ngôn ngữ lập trình (Programming language) được định nghĩa là:
Ngôn ngữ lập trình là ngôn ngữ hình thức bao gồm một tập hợp các lệnh tạo ra nhiều loại đầu ra khác nhau. Ngôn ngữ lập trình được sử dụng trong lập trình máy tính để thực hiện các thuật toán.
Ngôn ngữ lập trình máy tính là ngôn ngữ được sử dụng để viết các chương trình máy tính.
Điều này có nghĩa xác định một ngôn ngữ để theo học vững nhất định phải là một trong những điều đầu tiên mà một lập trình viên tương lai nên biết.
Tính tới thời điểm hiện nay, thế giới ghi nhận được đã có tổng cộng hơn 7000 ngôn ngữ đã được “ra mắt” với thế giới. Tuy nhiên, trong giới lập trình hiện tại chỉ có khoảng 200 ngôn ngữ được sử dụng thường xuyên và phổ biến nhất. Vậy thì sau khi đã hiểu được “Ngôn ngữ lập trình là gì”, câu hỏi tiếp theo phải là “Nên chọn học ngôn ngữ lập trình nào?”.
Top 10 ngôn ngữ lập trình phổ biến nhất
Sau đây là Top 10 ngôn ngữ lập trình phổ biến nhất, được tính dựa trên tần suất sử dụng cũng như số lượng công việc được tuyển dụng trên thị trường được cập nhật mới nhất năm 2024, được sắp xếp theo thứ tự mức độ phổ biến.
JavaScript – Ngôn ngữ lập trình phổ biến nhất
Có vẻ như bạn không thể trở thành software developer mà không dùng đến JavaScript. Đó là lý do JavaScript nên đứng đầu tiên trong danh sách ngôn ngữ lập trình thích hợp cho người mới bắt đầu, thậm chí thích hợp cả với những ai vẫn còn đang ở bước tìm hiểu “ngôn ngữ lập trình là gì”.
Lý do khiến JavaScript trở thành ngôn ngữ lập trình được yêu thích nhất là bởi nó thân thiện đối với hầu hết các trình duyệt web và có nhiều cú pháp linh hoạt. Dù là ngôn ngữ dành cho Front-end nhưng JavaScript vẫn được sử dụng cho Back-end thông qua Node.js
JavaScript giúp tăng độ mượt mà cho người sử dụng khi tương tác trên trang web. Cơ hội việc làm cho người học JavaScript cũng được đánh giá là rộng mở và rất tiềm năng.
Tham khảo: 20+ tài liệu học JavaScript từ cơ bản đến nâng cao
Một số ưu điểm của ngôn ngữJavaScript:
- Có thể biên dịch bằng HTML
- Dễ học hơn, nhanh hơn và nhẹ hơn các ngôn ngữ lập trình khác
- Lỗi dễ phát hiện hơn và vì vậy dễ sửa hơn
- Có thể được sử dụng để kiểm tra input và giảm thiểu việc kiểm tra thủ công khi truy xuất qua database
- Theo khảo sát Mức Lương ngành Công nghệ Thông tin năm 2024 do ITviec tiến hành, JavaSript là một trong những ngôn ngữ trả lương cao nhất hiện nay!
Xem thêm: Việc làm JavaScript trên Toàn quốc
C# (C-Sharp)
C# là ngôn ngữ lập trình hướng đối tượng “quyền lực”, được phát triển bởi Microsoft năm 2000. Ngôn ngữ này được xem là bước đệm khởi đầu cho kế hoạch .NET của họ.
Các tính năng của C# rất đa dạng, tạo sự thuận tiện cho người mới bắt đầu. C# cũng được đánh giá là có tính bảo mật cao.
Tóm lại, C# là sự lựa chọn hoàn hảo để phát triển ứng dụng web, ứng dụng desktop và nó cũng chứng minh được sức mạnh của mình trong việc phát triển game VR (thực tế ảo), 2D và 3D.
Xem thêm: Học ngôn ngữ lập trình nào để phát triển ứng dụng thực tế ảo?
Một số ưu điểm của ngôn ngữ C#:
- Gần gũi với các ngôn ngữ lập trình thông dụng như C++, Java, Pascal.
- Cải tiến các khuyết điểm của C/C++ như con trỏ, hiệu ứng phụ,…
- Dễ dàng tiếp cận, dễ phát triển.
- Được sự chống lưng của .NET Framework.
- Tương tác với database dễ dàng
Xem thêm: Việc làm C# trên Toàn quốc
Java
Nếu có ai hỏi tại sao lại chọn ngôn ngữ lập trình Java thì câu trả lời là: “Viết một lần, chạy mọi nơi”.
Code Java làm việc lý tưởng trên tất cả các thiết bị và hệ điều hành, miễn là được cài đặt Java Runtime Enviroment. Ngôn ngữ Java được ứng dụng rộng rãi trong việc phát triển ứng dụng Web, Mobile, Big Data, Dịch vụ tài chính,… Có thể thấy, ngôn ngữ Java không những được yêu thích mà còn là một trong nhiều ngôn ngữ lập trình phổ biến nhất.
Học Java rất dễ dàng mà lại không mất bất kì chi phí nào. Cộng đồng người dùng hùng mạnh cả về số lượng và chất lượng. Bạn sẽ không bao giờ có cảm giác mình bị bỏ rơi.
Theo khảo sát về lương ngành công nghệ thông tin từ tại Việt Nam từ ITviec, lập trình viên Java luôn là một trong những kĩ năng được các công ty săn đón và trả lương cao nhất. Có thể lên tới $2300 cho vị trí Senior Java Developer!
Cơ hội việc làm cho lập trình viên Java cũng hết sức phong phú với hàng trăm vị trí tuyển dụng thường xuyên, cả ở start-up lẫn các tập đoàn lớn.
Tham khảo: Học lập trình ngôn ngữ Java qua 9 tài liệu Java chọn lọc
Một số ưu điểm của ngôn ngữ Java:
- Java rất dễ tìm hiểu
- Java là một ngôn ngữ lập trình hướng đối tượng
- Số lượng hàm dùng sẵn (API function) của Java hết sức phong phú
- Bộ sưu tập mã nguồn mở phong phú
- Các công cụ phát triển mạnh mẽ như Eclipse, Netbeans
- Java là nền tảng độc lập
- Hỗ trợ tài liệu xuất sắc – Javadocs
Xem thêm: Việc làm ngôn ngữ Java trên Toàn quốc
PHP
PHP (viết tắt hồi quy của Hypertext Preprocessor) là ngôn ngữ lập trình đa mục đích. Cụ thể hơn, PHP là ngôn ngữ kịch bản mã nguồn mở, chạy ở phía server và được dùng để tạo ra các ứng dụng web. Mã lệnh PHP có thể được nhúng vào trong trang HTML một cách dễ dàng, nhờ sử dụng cặp thẻ PHP.
Ban đầu, PHP chỉ với 1 mục đích duy nhất là theo dõi truy cập đến trang cá nhân của Rasmus (người tạo ra ngôn ngữ PHP). Nhưng tính đến nay, có 83% trong tổng số hơn 10 triệu web trên thế giới đều sử dụng PHP.
Hạn chế của PHP là cấu trúc của ngữ pháp không được gọn gàng, đẹp mắt như những ngôn ngữ khác và PHP chỉ có thể hoạt động trên các ứng dụng trong web. Đó là lý do PHP yên vị ở vị trí thứ 5.
Một số ưu điểm của ngôn ngữ PHP:
- Sử dụng miễn phí
- Cấu trúc đơn giản
- Thư viện phong phú, cộng đồng hỗ trợ mạnh mẽ
- Cơ hội việc làm cực lớn, mức lương khá cao
Xem thêm: Việc làm PHP trên Toàn quốc
Python
Python là ngôn ngữ thân thiện với người dùng, tất cả các cú pháp đều rõ ràng, trực quan. Ngôn ngữ này thậm chí còn được đánh giá là tương đồng với tiếng Anh, không khó để làm quen nếu bạn là người mới. Tuy nhiên, Python cũng là ngôn ngữ nổi tiếng về sự chặt chẽ, nhanh, mạnh và có mặt ở mọi hệ điều hành.
Với những ai có định hướng theo đuổi con đường trở thành Back-end developer thì Python là sự lựa chọn hoàn hảo. Đây là ngôn ngữ lập trình giúp developer có được thu nhập đứng thứ hai tại Mỹ (khoảng $107.000/năm). Theo khảo sát lương IT từ ITviec, mức lương cho vị trí Senior Python Developer từ 5 năm kinh nghiệm tại Việt Nam có thể lên đến $1900/ tháng.
Tham khảo: Tài liệu lập trình Python từ A đến Z
Một số ưu điểm của ngôn ngữ Python:
- Cấu trúc rõ ràng, cú pháp ngắn gọn
- Tốc độ xử lý cực nhanh
- Có trên tất cả các nền tảng hệ điều hành từ UNIX, MS – DOS, Mac OS, Windows và Linix…
- Tương thích mạnh mẽ với Unix, hardware, thirt-party software với số lượng thư viện khổng lồ (400 triệu người sử dụng)
Xem thêm: Việc làm Python trên Toàn quốc
TypeScript
Ra mắt vào năm 2012 bởi Microsoft, TypeScript ngày càng trở nên phổ biến hơn với developer. Thị trường tuyển dụng dành cho TypeScript Developer cũng ngày càng sôi động hơn.
TypeScript thật ra chính là một “giải pháp” cho những vấn đề của JavaScript. Cụ thể, JavaScript thường sẽ khó khăn trong việc đọc code và bảo trì.
Tham khảo: TypeScript là gì? Top 20 câu hỏi đáp về TypeScript cần biết
Một số ưu điểm của ngôn ngữ TypeScript:
- Tùy chọn Static Typing
- Hỗ trợ nhiều IDE
- Với ngôn ngữ lập trình TypeScript, bạn có thể thao tác nhanh và dễ dàng
Xem thêm: Việc làm TypeScript trên Toàn quốc
SQL
SQL (viết tắt của Structured Query Language) là ngôn ngữ truy vấn dữ liệu. Có thể coi SQL là ngôn ngữ chung mà bất cứ hệ thống cơ sở dữ liệu quan hệ (RDBMS) nào cũng phải đáp ứng, điển hình như: Oracle SQL, MySQL, SQL Server…
SQL được sử dụng trong các framework của web và các ứng dụng cơ sở dữ liệu. Nếu bạn thành thạo SQL, bạn có thể phát triển kỹ năng phân tích dữ liệu và đưa ra quyết định hiệu quả hơn.
Nhu cầu tuyển dụng SQL developer vẫn đang trên đà phát triển. Các ngân hàng hoặc những công ty lớn sẵn sàng bỏ ra khoản tiền lớn để chiêu mộ bậc thầy sử dụng SQL.
Một số ưu điểm của ngôn ngữ SQL:
- Câu lệnh đơn giản, dễ nhớ, dễ sử dụng và rất ngắn gọn
- Tốc độ xử lý nhanh
- Có thể thực hiện những yêu cầu phức tạp của công việc
Xem thêm: Việc làm SQL trên Toàn quốc
C/C++
“Old is gold” – “Cũ nhưng vẫn còn nguyên giá trị”, ngôn ngữ lập trình C đã chứng minh câu nói này là hoàn toàn chính xác.
Ra mắt vào cuối năm 1970, C đã mang đến đóng góp mạnh mẽ cho nền lập trình trên toàn thế giới. Ngôn ngữ C là nguồn cảm hứng cho sự ra đời của nhiều ngôn ngữ khác, bao gồm Java, C#, Objective-C…
Thậm chí cho đến tận bây giờ, mỗi khi cần xây dựng một ứng dụng high-performance thì C vẫn là sự lựa chọn đầu tiên.
C++ là ngôn ngữ lập trình hướng đối tượng được phát triển dựa trên C. Đó cũng chính là lý do giúp nó vượt mặt các ngôn ngữ khác để trở thành sự lựa chọn khi developer muốn thiết kế các ứng dụng cấp cao.
Có một khoảng thời gian, người ta cho rằng C++ sẽ sớm bị lãng quên nhưng thực tế là nó vẫn đang tồn tại và có những bước tăng trưởng đáng kể. C++ thường được dùng để phát triển các ứng dụng ảo VR, gaming, đồ họa máy tính…
Tham khảo: 11 tài liệu lập trình C++ miễn phí chất nhất
Một số ưu điểm của ngôn ngữ C/C++:
- Tính tương thích cao
- Cú pháp rất sát với suy nghĩ logic, do đó việc viết code khá nhanh chóng và đơn giản
- Đa mô hình và có nhiều thư viện (tính năng gần giống với các plug-in)
Xem thêm: Việc làm C++ trên Toàn quốc
Kotlin
Kotlin là một ngôn ngữ lập trình cấp cao đa nền tảng, được thiết kế để tương tác hoàn toàn với Java và phiên bản JVM của thư viện chuẩn của Kotlin phụ thuộc vào Java Class Library, nhưng suy luận kiểu (type inference) cho phép cú pháp của Kotlin ngắn gọn hơn.
Kotlin được hơn 60% nhà phát triển Android chuyên nghiệp sử dụng nhờ vào lợi ích giúp tăng năng suất làm việc cũng như độ an toàn cao của code.
Tìm hiểu Kotlin từ A-Z tại đây
Một số ưu điểm của ngôn ngữ Kotlin:
- Kotlin giúp lập trình viên viết code ít hơn, ngắn gọn hơn
- Kotlin hoàn toàn tương thích với Java
- Tính biểu đạt cao và súc tích
Xem thêm: Việc làm Kotlin trên Toàn quốc
Swift
Swift là ngôn ngữ lập trình tổng hợp và đa mục đích với mã nguồn mở, dùng để phát triển các ứng dụng iOS hoặc Mac OS.
Thiết kế của ngôn ngữ lập trình Swift chịu ảnh hưởng nhiều từ Python và Ruby – rất thân thiện và tạo cảm giác vui vẻ cho người sử dụng.
Mặc dù phát triển dựa trên cấu trúc của Objective-C nhưng Swift được đánh giá là nhanh hơn, an toàn hơn, dễ đọc và dễ debug.
Không giống như Objective-C, Swift yêu cầu ít code hơn. Việc chuyển đổi những công nghệ sử dụng JavaScript, Java, C#… sang Swift không gặp bất kì trở ngại nào.
Hạn chế khi muốn trở thành Swift developer là bạn khó có thể học hỏi từ những tài năng xung quanh mình. Vì hầu hết họ đều theo đuổi những ngôn ngữ lập trình khác. Do cập nhật thường xuyên nên mỗi bản phát hành mới của Swift cũng được đánh giá là kém ổn định.
Tham khảo: 10+ tài liệu lập trình iOS miễn phí
Một số ưu điểm của ngôn ngữ Swift:
- Tốc độ xử lý nhanh
- Code ngắn và dễ đọc, giúp đẩy nhanh quá trình phát triển ứng dụng
- Swift là mã nguồn mở
- Quản lý bộ nhớ tốt hơn
Xem thêm: Việc làm Swift trên Toàn quốc
Với bài viết này, ITviec mong bạn đã phần nào hiểu được “Ngôn ngữ lập trình là gì?” cũng như những ngôn ngữ nên theo đuổi để đảm bảo một sự nghiệp ổn định và thăng tiến. Bạn có thể tham khảo đầy đủ các mức lương ngành công nghệ thông tin trên thị trường Việt Nam năm 2024 với ITviec nhé!
Nếu bạn nghĩ những chia sẻ này có thể giúp ích cho bạn bè hoặc đồng nghiệp thì đừng ngại nhấn nút Share bên dưới nhé!
Và đừng quên tham khảo việc làm developer tại ITviec.