Nội dung chính
Trong những năm trở lại đây, Việt Nam đã trở thành một trong những quốc gia năng động nhất trên thế giới trong việc phát triển kinh tế số và tài chính số, đặc biệt là trong giai đoạn hậu Covid-19. Theo dự báo của Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF), đến năm 2025, nền kinh tế Việt Nam sẽ vươn lên vị trí thứ ba trong khu vực Đông Nam Á về quy mô kinh tế và thị trường Fintech của Việt Nam sở hữu nhiều yếu tố để có thể trở thành một trong những thị trường hấp dẫn nhất khu vực.
Trong bối cảnh ấy, ngành Dịch vụ Tài chính – Ngân hàng đối mặt với yêu cầu thúc đẩy dịch vụ số để đáp ứng sự phát triển tất yếu của thời đại. Điều này mang tới vô vàn cơ hội nhưng cũng không ít thách thức, bởi chuyển đổi số không phải đơn thuần là câu chuyện về công nghệ mà đó là bài toán tổng thể cần tìm ra được chiến lược riêng phù hợp với bối cảnh & đặc thù doanh nghiệp để vươn lên trên hành trình đầy thách thức ấy.
Là một start-up trong lĩnh vực tài chính cá nhân, chỉ trong hơn 10 năm hình thành và phát triển, F88 đã vươn mình từ một đội ngũ với hơn chục nhân sự trở thành một hệ thống với đội ngũ hơn 4,000 nhân tài, hơn 800 Phòng Giao dịch và phục vụ hơn 10 triệu khách hàng trên khắp mọi miền Tổ quốc.
Để đáp ứng tốc độ tăng trưởng mạnh mẽ ấy, hạ tầng & nhân tài công nghệ tại F88 được đầu tư ra sao? Và chiến lược nào được F88 lựa chọn để bắt kịp làn sóng chuyển đổi số vô cùng tốc độ của ngành Tài chính – Ngân hàng tại Việt Nam?
Cùng gặp gỡ Giám đốc Công nghệ Thông tin (CIO) của F88 – anh Đinh Gia Hiếu để tìm hiểu hành trình hơn 1 thập kỷ vươn mình trên hành trình chuyển đổi số của F88 và những điều doanh nghiệp này mang tới cho đội ngũ nhân tài Công nghệ của mình.
Start-up và khó khăn từ sự “Bắt Đầu”
Với kinh nghiệm dày dặn về chuyển đổi số trong các tổ chức tài chính – ngân hàng, theo anh, yếu tố cốt lõi nào sẽ mang tới thành công cho hoạt động phát triển hệ thống Công nghệ và số hóa tại một doanh nghiệp tài chính cá nhân như F88?
Với gần 20 năm làm việc tại nhiều tổ chức tài chính – ngân hàng trong và ngoài nước, cá nhân tôi cho rằng chuyển đổi số không chỉ là công nghệ, mà là sự kết hợp của chiến lược, quy trình, văn hóa doanh nghiệp, quản trị nhân tài,…trong một tổ chức. Bởi vậy, để có thể chuyển đổi số thành công, chúng ta cần đảm bảo 03 yếu tố:
- Chiến lược phù hợp: Mỗi tổ chức có một bối cảnh, nền tảng, nguồn lực & nhu cầu khác nhau mà chúng ta cần phân tích, thấu hiểu để đưa ra mục tiêu, định hướng phù hợp. Không phải cứ áp dụng công nghệ mới nhất, công cụ hiện đại nhất hay đi với tốc độ nhanh nhất mới là tốt. Điều quan trọng là tìm ra giải pháp phù hợp nhất với thực trạng doanh nghiệp, đáp ứng toàn bộ về mặt vận hành, ngân sách, nguồn lực… và hướng tới mục tiêu đặt ra.
- Sự đồng thuận: Chuyển đổi số chỉ có thể thành công khi mọi cá nhân trong tổ chức hiểu được tầm quan trọng của nó và chuyển đổi tư duy, năng lực, cách thức vận hành theo nó. Đó là một sự chuyển đổi mang tính hệ thống với sự đồng thuận từ cấp lãnh đạo tới cán bộ nhân viên. Định hướng, chiến lược & công cụ có thể đi từ khối Công nghệ, nhưng cần được lan tỏa, chia sẻ & đồng hành từ tất cả các phòng ban.
- Sự quyết tâm: Quá trình chuyển đổi, dù là chuyển đổi về vấn đề gì đều sẽ gặp vô số những khó khăn, trở ngại. Sự quyết tâm của toàn bộ đội ngũ nhằm đảm bảo tiến độ, phát triển giải pháp và hướng tới mục tiêu là điều tiên quyết để mọi dự án đạt được kết quả cuối cùng.
Nhiều chuyên gia cho rằng các tổ chức ngân hàng thường gặp khó khăn về tốc độ và sự linh hoạt, vậy với doanh nghiệp tài chính cá nhân như F88 có sự khác biệt gì hay không?
Nếu so sánh với Ngân hàng, chuyển đổi số tại các doanh nghiệp, đặc biệt với F88 sẽ có khác biệt lớn về cả cơ hội và thách thức.
F88 sẽ không gặp những khó khăn về tính linh hoạt. Phát triển từ một start-up, từ ban lãnh đạo tới đội ngũ nhân sự của F88 đều mang một tinh thần “fail fast – learn fast”, “dám nghĩ – dám làm”. Mọi người rất sẵn sàng trong việc liên tục thay đổi, học hỏi, trải nghiệm, rút kinh nghiệm. Điều đó cho phép tất cả đội ngũ được tạo điều kiện để thử nghiệm những công nghệ mới, giải pháp mới và tiến về phía trước một cách nhanh hơn.
Bên cạnh đó, việc đơn giản hóa thủ tục, quy trình cho phép đội ngũ công nghệ của F88 thử nghiệm trong một phạm vi nhỏ, một tệp khách hàng riêng biệt. Việc hoàn thiện, nâng cấp các sản phẩm công nghệ từ đó được thuận tiện, liên tục và đảm bảo tính ưu việt cho người dùng cuối.
Những thuận lợi nói trên cũng đã giúp việc chuyển đổi số của các doanh nghiệp như F88 được triển khai nhanh chóng, linh hoạt, thử nghiệm nhiều hạng mục, nhiều công nghệ. Tuy nhiên, bên cạnh những điểm sáng, F88 cũng sẽ gặp những khó khăn như bao doanh nghiệp khác về hạn chế ngân sách, nguồn lực và việc tìm ra một chiến lược phù hợp như đã nói ở trên cũng là một thách thức.
Hành trình chuyển đổi số của F88 đã bắt đầu như thế nào và ở thời điểm đó, những thách thức mà anh và đội ngũ phải đối diện là gì?
Năm 2024, F88 lựa chọn chủ đề năm là “Không Ngừng Chuyển Hóa” – Đó không chỉ là một câu khẩu hiệu mà là hành trình thực tế của F88 trong suốt hơn 10 năm qua. Qua từng giai đoạn phát triển, F88 liên tục có những sự chuyển đổi để phù hợp với nhu cầu kinh doanh và tăng trưởng trên toàn hệ thống.
Nếu nói về thời điểm bắt đầu chuyển hóa, có lẽ dấu mốc chuyển đổi số mạnh mẽ nhất chính là vào năm 2021, khi F88 đặt mục tiêu cán mốc 500 Phòng Giao dịch và hơn 3,000 điểm bán trên cả nước – tỉ lệ thuận với sự tăng cao về số lượng nhân sự, số lượng khách hàng và khối lượng công việc vận hành. Chính điều đó tạo nên một khát khao về việc số hóa nhằm tối ưu hiệu suất, hướng tới phục vụ khách hàng và hiện thực hóa mục tiêu đặt ra.
Ở thời điểm đó, hệ thống công nghệ của F88 tương đối mang tính legacy (lâu đời) và monolithic, dẫn tới vấn đề khá lớn về đảm bảo hiệu năng và không đáp ứng được nhu cầu mở rộng quy mô của tổ chức. Đội ngũ Công nghệ không thể tập trung phát triển các sáng kiến mới mà chủ yếu mất thời gian để sửa lỗi và bảo trì hệ thống. Và lúc này, chúng tôi cần phải giải quyết ngay hai bài toán khó chính là:
- Thời gian: F88 phải thay đổi ngay, thay đổi nhanh và thay đổi một cách toàn diện hệ thống để đảm bảo không bỏ lỡ cơ hội bứt phá
- Nguồn lực con người: Về bên ngoài, mức độ cạnh tranh nhân tài trên thị trường vô cùng lớn và F88 chưa phải một thương hiệu mạnh để thu hút nhân tài công nghệ một cách dễ dàng. Ở bên trong, nguồn lực đội ngũ còn mỏng và đã quá quen với hệ thống cũ.
Và trong hoàn cảnh đó, F88 đã làm gì để vượt qua thách thức?
Đứng trước áp lực tăng trưởng & kỳ vọng của nhà đầu tư, đội ngũ Công nghệ Thông tin chúng tôi đã đưa ra một quyết định vô cùng khó khăn, đó là lựa chọn tập trung vào cấu trúc lại hệ thống phần mềm cốt lõi thay vì theo đuổi mục tiêu phát triển ngắn hạn là mở rộng quy mô hạ tầng, bổ sung những ứng dụng mới,…
Hướng tới phát triển bền vững, một chiến lược và kế hoạch tổng thể được đưa ra với mục tiêu triển khai một platform mới, theo một kiến trúc mới giải quyết các nhu cầu và vấn đề trọng yếu của doanh nghiệp với sự đồng thuận cao của Ban lãnh đạo. Toàn bộ nguồn lực được tập trung để triển khai các vấn đề trọng yếu.
Và điều tự hào nhất của chúng tôi chính là sự quyết tâm và khát khao của đội ngũ Công nghệ thời điểm đó. Các bạn đã tự đề xuất, tự làm chủ công nghệ mới – từ các workflow đến business rules với rất nhiều cấu phần. Chỉ với một team 35 nhân sự, trong vòng 9 tháng các bạn đã go-live toàn bộ hệ thống với nhiều công nghệ mới của AWS (Amazon Web Services) được ứng dụng – một hệ thống mà nếu tìm mua bên ngoài có thể có giá trị lên tới hàng triệu USD.
Hành trình “Không Ngừng Chuyển Hóa” để tạo ra sự khác biệt
Trong quá trình thực hiện chuyển đổi số, F88 đã có những hành động, chiến lược riêng biệt như thế nào để tận dụng lợi thế, vượt qua khó khăn?
Là một start-up, F88 khó có thể so sánh về nguồn lực tài chính và con người với các ngân hàng hay tổ chức tài chính lớn. Tuy nhiên, chúng tôi đã “giải bài toán” theo cách của riêng mình, với một chiến lược phù hợp và tinh thần “thay đổi liên tục, chuyển hóa liên tục”.
F88 không gặp vấn đề ràng buộc quá lớn về quy trình, quy định, đặc biệt về hoạt động mua sắm. Chính vì vậy, việc quyết định sử dụng công nghệ, giải pháp nào để thử nghiệm một cách nhanh chóng, hiệu quả nhất được hoàn toàn chủ động bởi đội ngũ Công nghệ Thông tin. Ví dụ, 100% các hạ tầng của của F88 được chạy trên nền tảng AWS (Amazon Web Services) và sử dụng các nền tảng SaaS (Software as a service) và PaaS (Platform as a service). Đó là những nền tảng “pay as you go”, cho phép đội ngũ thử nghiệm với phạm vi nhỏ và chi phí hợp lý. Khi thấy giải pháp chạy thử phù hợp, chúng tôi mới triển khai ở phạm vi lớn và tổng thể hơn nhằm đảm bảo tối ưu về cả hiệu quả và ngân sách.
Về nguồn lực con người, F88 luôn nỗ lực tạo nên một môi trường giúp đội ngũ nhân sự phát triển một cách tốt nhất. Trong nội bộ, các bạn với chức danh quản lý sẽ có KPI về đào tạo công nghệ mới cho các thành viên của mình nhằm thúc đẩy văn hóa sẻ chia, học hỏi. Về bên ngoài, F88 cũng kết hợp với các đơn vị/ tổ chức công nghệ uy tín như AWS tổ chức các chuỗi đào tạo cho nhân sự trong ngành. Ngoài ra, khi CBNV tham gia các khóa học và đạt những chứng chỉ chuyên môn, F88 cũng có chính sách tài trợ chi phí đào tạo cho các bạn.
Ngoài những nhân sự thuộc Khối Công nghệ Thông tin, các hoạt động đào tạo về tư duy chuyển đổi số, ứng dụng AI/ số hóa trong công việc hàng ngày,… cũng được triển khai tới toàn thể CBNV trong nội bộ.
Trên quá trình phát triển về công nghệ, F88 có làm việc, phối hợp với đơn vị tư vấn hoặc đối tác bên ngoài nào hay không?
Từ năm 2016 tới nay, F88 luôn nhận được sự tư vấn và hỗ trợ chuyên môn từ Quỹ đầu tư Mekong Capital, không chỉ về Công nghệ Thông tin mà về mọi mặt trong hoạt động kinh doanh. Góc nhìn chuyên sâu và toàn diện từ các chuyên gia của Mekong Capital đã giúp F88 rất nhiều trong việc xây dựng và thực thi chiến lược chuyển đổi trên thực tế.
Ngoài ra, F88 cũng nhận được sự đồng hành của nhiều đối tác uy tín, đặc biệt là Amazon – một trong 03 nhà cung cấp dịch vụ đám mây (cloud) hàng đầu trên thế giới. Amazon đã cam kết cung cấp dịch vụ & chuyên gia hàng đầu để đồng hành cùng F88 trong quá trình tư vấn, triển khai, cùng thử nghiệm những công nghệ mới.
Ví dụ, sau khi Amazon đầu tư vào Anthropic và phát triển Claude.ai, đơn vị này cũng đang thử nghiệm với F88 để ứng dụng AI vào các bài toán về trải nghiệm khách hàng và tự động hóa; điển hình là việc xây dựng Internal Knowledge Base (cơ sở tri thức nội bộ) để F88 giải quyết các vấn đề giải đáp thắc mắc, phản hồi, hỗ trợ khách hàng cũng như tối ưu các quy trình nội bộ doanh nghiệp.
Những “người bạn” ấy đã hỗ trợ cho F88 rất nhiều trong quá trình phát triển năng lực, tư duy số và thực thi thành công những giải pháp công nghệ cho tới ngày hôm nay.
Hiện tại F88 có hơn 10 triệu khách hàng trên cả nước với nhiều dịch vụ tài chính khác nhau, làm thế nào để các sản phẩm công nghệ của F88 đáp ứng được nhu cầu và trải nghiệm của khách hàng?
F88 hiện cung cấp dịch vụ cho vay cầm cố, bảo hiểm, thanh toán hóa đơn và nhiều tiện ích tài chính khác cho khách hàng chủ yếu là bà con, người dân lao động. Chính vì thế, chúng tôi luôn tâm niệm phải mang tới những trải nghiệm đơn giản nhất, dễ dàng nhất cho khách hàng. Mọi công nghệ hiện đại sẽ là nền tảng ở phía sau, được ứng dụng, phát triển với đích đến cuối cùng là sự thuận tiện cho khách hàng – đảm bảo họ không cần có kinh nghiệm, trải nghiệm về công nghệ hay số hóa cũng có thể sử dụng.
Sự khác biệt tại F88 nằm ở việc mỗi thành viên trong đội ngũ đều thấm nhuần giá trị cốt lõi “Khách hàng là trọng tâm”, luôn nỗ lực để thấu hiểu nhu cầu, hành vi, tâm lý khách hàng. Khi phát triển, nâng cấp bất kỳ sản phẩm công nghệ nào, các bạn Developer, Project Owner,… không chỉ phối hợp sát sao với bộ phận Trải nghiệm Khách hàng mà có những ngày tới Phòng Giao dịch để làm việc, từ đó nắm bắt quy trình nghiệp vụ, sản phẩm và tiếp cận, tìm hiểu khách hàng một cách trực tiếp. Chính nhờ đó, các bạn có thể tự đưa ra sáng kiến, lộ trình cho sản phẩm mà mình quản trị để đáp ứng tốt nhất nhu cầu của đa dạng khách hàng.
Khát khao “làm chủ” với tinh thần “Dám nghĩ, Dám làm”
Trong chặng đường tiếp theo với những tham vọng và mục tiêu mới, F88 sẽ làm gì để tận dụng lợi thế của mình và đạt được những thành tựu mới trên hành trình chuyển đổi số?
Đội ngũ F88 hiện tại đang nỗ lực hiện thực hóa tầm nhìn năm 2025 “trở thành trở thành tập đoàn cung cấp dịch vụ tài chính cá nhân lớn nhất Việt Nam được mọi người yêu quý và ngưỡng mộ” với mục tiêu đạt 1500 Phòng Giao dịch, hướng tới IPO trong thời gian gần.
Để làm được điều đó, chúng tôi hiểu rằng, tăng trưởng bền vững chỉ đến khi đội ngũ của mình làm chủ được công nghệ, chủ động làm ra những sản phẩm “vừa vặn” với doanh nghiệp và khách hàng. Chính vì thế, chúng tôi đặt mục tiêu tái cấu trúc, chuyển đổi từ mô hình vận hành truyền thống sang “Agile”.
Với Khối Công nghệ Thông tin hiện tại, đội ngũ không làm việc theo các phòng ban truyền thống mà được chia thành các Squad Team. Mỗi Squad Team sẽ phụ trách nghiên cứu, phát triển một sản phẩm nhất định và deliver đến kết quả cuối cùng. Mô hình đó xóa nhòa đi những quy trình phức tạp mà hệ thống phân tầng (hierarchy) mang đến, đồng thời tạo cơ hội cho mỗi thành viên được thể hiện năng lực, thúc đẩy sự phát triển và linh hoạt trong giải quyết vấn đề. Mọi nhân sự cũng được trải nghiệm nhiều hơn ở các dự án khác nhau, thay đổi theo giai đoạn và nhu cầu thực tế.
Không dừng lại ở đó, trong thời gian tới, mô hình Agile cũng được mở rộng ra toàn bộ tổ chức với sự tham gia sâu của các đơn vị nghiệp vụ. Các khối phòng ban, bao gồm cả Kinh doanh, Quản trị Nguồn nhân lực, Tài chính,… cũng sẽ ứng dụng mô hình này để triển khai những dự án tối ưu năng suất của riêng mình, tạo ra những sự chuyển đổi mang tính đột phá & đồng bộ cho F88.
Trên chặng đường đầy tham vọng ấy, F88 đã và sẽ làm gì để đội ngũ của mình phát huy & phát triển năng lực một cách tốt nhất?
Đội ngũ sáng lập (Founder) của F88 luôn tự hào rằng “F88 vận hành theo mô hình kim tự tháp ngược” với tư duy “lãnh đạo phục vụ” – nghĩa là lãnh đạo cấp càng cao thì càng có trách nhiệm hỗ trợ, tạo điều kiện tốt nhất cho cấp dưới hoàn thành nhiệm vụ. Có một câu quotes mà bản thân tôi rất tâm đắc, đó là “As leaders in technology, our legacy isn’t in lines of code, but in the impact we make on the lives and careers of our team”. Tôi luôn tâm niệm mình là một người leader (người lãnh đạo), người định hướng, hỗ trợ đội ngũ và tạo được tác động tích cực cho cuộc sống và sự nghiệp của anh em.
Tôi hiểu rằng các bạn sẽ chỉ có thể phát triển, khi các bạn có cơ hội để được thể hiện, học hỏi và trải nghiệm. Vì thế, tôi xây dựng ra một cơ chế trao quyền, để mỗi Squad Team của mình được tự nghiên cứu, đề xuất và triển khai các phương án kỹ thuật, giải pháp công nghệ của riêng mình. Tôi sẽ đóng vai trò là người quản lý, kiểm soát, dẫn dắt các bạn đến mục tiêu dựa trên KPI để các bạn tạo ra thành quả “on-time, on-target”. Điều đó giúp mỗi thành viên trong đội ngũ có không gian để sáng tạo, thử nghiệm và thực thi những giải pháp mới thay vì đóng khung trong yêu cầu của Ban Lãnh đạo.
Tuy nhiên, để làm được điều đó, chúng tôi cũng phải đảm bảo việc đào tạo, phát triển năng lực cho đội ngũ của mình. Việc này là cả một quá trình với vô vàn những hành động từ việc tuyển dụng đúng người, thúc đẩy đào tạo phát triển, nâng cao trải nghiệm nhân sự, ghi nhận và tưởng thưởng xứng đáng,… mà F88 đã thực hiện trong suốt thời gian qua.
Minh chứng cho điều đó là tháng 5 vừa qua, F88 đã tự hào được vinh danh trong danh sách 25 “Nơi làm việc xuất sắc hàng đầu Việt Nam” năm 2024 do Great Place To Work xếp hạng bên cạnh nhiều thương hiệu lớn như Coca-Cola, Hilton, Schneider Electric, DHL,…
“Cơn bão” chuyển đổi số phía trước còn nhiều chông gai và thách thức, theo anh, điều gì sẽ là “vũ khí” để đội ngũ Công nghệ Thông tin của F88 để tạo nên sự khác biệt, tự tin vươn mình bứt phá?
Điều đặc biệt, cũng là “vũ khí” của riêng F88 chính là con người – là sự nhiệt huyết, đồng lòng và tinh thần “dám nghĩ, dám làm” của mỗi thành viên trong đội ngũ.
Tại F88, chúng tôi xây dựng một văn hóa đặc trưng với định vị “Nơi bạn làm chủ”. Ở đó, mỗi cá nhân được tự chủ ý kiến, chủ động đề xuất, triển khai; được trao cơ hội để thực hiện ước mơ của mình. Có lẽ không ở đâu như F88 mà ngày hôm nay, trong một buổi ăn trưa, bạn nói rằng mình thấy công nghệ này đã phát triển ổn định và có tiềm năng giải quyết tốt một vấn đề của doanh nghiệp; ngày mai, sẽ có 1 nhóm dự án nghiên cứu để thử nghiệm, ứng dụng công nghệ đó trong thực tế. Với tinh thần start-up, chúng tôi không giới hạn những ý tưởng, suy nghĩ mà cho phép mọi cá nhân thể hiện năng lực và tạo ra giá trị của riêng mình.
Bên cạnh đó, để tăng cường sức mạnh tập thể, chúng tôi có văn hóa “đồng thuận”. Tại F88, bất kỳ quyết định, vấn đề nào được đưa ra đều dựa trên sự đồng thuận của các cá nhân liên quan; và khi “đồng thuận”, nghĩa là bạn cam kết chung tay thực hiện nó với nguồn lực của mình. Hai chữ “đồng thuận” ấy đã tạo nên sự gắn kết, đồng lòng và hỗ trợ chặt chẽ giữa các cá nhân, đội nhóm, phòng ban – từ cấp lãnh đạo tới nhân viên để hướng tới mục tiêu chung.
F88 sẽ là nơi dành cho những cá nhân “dám nghĩ, dám làm”, có đam mê và mong muốn tạo ra giá trị, giải pháp, sản phẩm mang dấu ấn của mình. Và khi bạn làm được điều đó, F88 sẵn sàng ghi nhận, tưởng thưởng bằng cả vật chất và tinh thần. Minh chứng cho điều đó là ở thời điểm hiện tại, tỉ lệ quản lý dưới 30 tuổi của F88 đạt 48.7% trên tổng chức danh quản lý trong tổ chức và ngay tại khối Công nghệ Thông tin, có nhiều bạn trẻ sinh năm 1998 – 1999 đã trở thành Chuyên viên Cao cấp, giữ vai trò quan trọng trong đội nhóm.
Với chiến lược phù hợp, sự đồng thuận và quyết tâm nội tại, tôi tin F88 sẽ là nơi để đội ngũ nhân tài Công nghệ thể hiện khát vọng, theo đuổi đam mê, tích lũy trải nghiệm và vững bước vượt mọi thử thách, vươn tới thành công.
Khám phá ngay các cơ hội việc làm IT hấp dẫn tại F88, hoặc tiếp cận nhanh chóng mọi thông tin hữu ích về sự nghiệp IT trong ngành Tài chính – Ngân hàng tại đây.
Nội dung và hình ảnh được cung cấp bởi F88