Nội dung chính
- Khái quát về System Admin là gì
- Công việc và trách nhiệm của System Admin
- Cần trang bị gì để trở thành Quản trị viên hệ thống?
- Các khó khăn, thử thách của nghề System Admin
- Mức lương vị trí System Admin
- Các công cụ System Admin cần quan tâm
- Các câu hỏi thường gặp về nhiệm vụ và công việc của System Admin
- Tổng kết
Đi cùng với sự phát triển nhanh chóng và yêu cầu chuyển đổi số doanh nghiệp từ chính phủ, các yêu cầu cho nhóm ngành IT nói chung và vị trí System Admin nói riêng đã gia tăng đáng kể trong vài năm trở lại đây. Hãy cùng ITviec tìm hiểu xem nhiệm vụ và công việc của System Admin là gì thông qua bài viết dưới đây.
Đọc bài viết này để hiểu hơn về:
- Khái quát về System Admin
- Công việc và trách nhiệm của System Admin
- Cần trang bị gì để trở thành System Admin?
- Các khó khăn, thức thách của nghề System Admin
- Mức lương của vị trí System Admin
- Các công cụ System Admin cần quan tâm
Khái quát về System Admin là gì
System Admin là gì?
System Admin, hay SysAdmin, có thể hiểu nôm na là một công việc đòi hỏi quản lý các hệ thống, bao gồm cả phần mềm, phần cứng, các máy trạm (workstations) và máy chủ (server). Mục tiêu chính của System Admin là đảm bảo rằng các hệ thống này vận hành một cách hiệu quả, mượt mà.
Các hướng chuyên môn hoá cho System Admin
System Admin là một lĩnh vực có nhiều khả năng phát triển chuyên môn hoá. Mặc dù hầu hết các System Admin đều đa năng, nhưng việc chuyên sâu vào một lĩnh vực cụ thể có thể giúp nâng cao khả năng kiếm thu nhập của bạn.
Có 4 định hướng chính mà một System Admin có thể phát triển, tuỳ theo năng lực cá nhân và định hướng phát triển của mỗi người:
- Mạng (Networking)
- Cơ sở dữ liệu (Database)
- Bảo mật hệ thống (IT security)
- Điện toán đám mây (Cloud)
Còn về vị trí công việc cụ thể khi chuyên môn hoá, sẽ có những vị trí công việc tương đương như sau:
- Quản trị viên web hoặc máy chủ (Server/Web administrator)
- Quản trị viên mạng (Network administrator)
- Quản trị viên hệ thống an ninh (Security systems administrator)
- Quản trị viên cơ sở dữ liệu (Database administrators)
- Hỗ trợ kỹ thuật và khắc phục sự cố (Technical support and troubleshooting)
Công việc và trách nhiệm của System Admin
System Admin đóng một vai trò chủ chốt trong ngành IT. Họ có nhiệm vụ đảm bảo môi trường làm việc ổn định, đáng tin cậy cho công ty thông qua việc thiết lập và duy trì các hệ thống IT. Công việc của họ có thể kể đến như: quản lý cấu hình, kiểm soát truy cập, bảo mật, xử lý sự cố và đào tạo người dùng, và phải đảm bảo hệ thống đáp ứng được các nhu cầu sử dụng cơ bản thường nhật.
Ngoài ra, System Admin cũng phải quản lý mọi khía cạnh của công nghệ và cơ sở hạ tầng IT, đảm bảo sự hoạt động ổn định cho toàn bộ doanh nghiệp. Mỗi giây sự cố hoặc ngừng hoạt động của máy chủ đều có thể gây ra mất mát về hiệu suất và doanh thu đáng kể.
Các System Admin dường như luôn có một danh sách các công việc dài bất tận, mà tính chất mỗi công việc đều có tầm quan trọng như nhau. Để đảm bảo bản thân đã chuẩn bị sẵn sàng để bắt đầu vào công việc của một quản trị viên hệ thống, bạn có thể sẽ cần tham khảo các đầu việc cụ thể như sau:
- Quản lý tài liệu: Việc các System Admin sắp xếp và ghi lại các thông tin về tài sản, bao gồm phần cứng, phần mềm và giấy phép sẽ giúp ích rất nhiều khi xác định các thành phần liên quan trong môi trường sản xuất khi có sự cố xảy ra.
- Kiểm kê phần cứng: Danh sách kiểm tra và duy trì các máy chủ vật lý và ảo bao gồm: hệ điều hành (Linux, Windows hay Hypervisor nhiều phiên bản), RAM, CPU, HDD, bộ nhớ ngoài (SAN/NAS), các cổng kết nối, địa chỉ IP, các thiết bị kỹ thuật,…
- Kiểm kê phần mềm: Có thể kể đến: các ứng dụng được cấu hình (Oracle WebLogic, IBM WebSphere Application Server, Apache Tomcat, Red Hat JBoss,…) hay các phần mềm thuộc bên thứ ba.
- Chi tiết các giấy phép cấp quyền: Quản lý số lượng và thông tin chi tiết về giấy phép cho các máy chủ vật lý và máy chủ ảo (VMs), bao gồm giấy phép cho hệ điều hành Windows, các đăng ký cho hệ điều hành Linux, và giới hạn giấy phép của máy chủ hypervisor.
- Kiểm tra sức khỏe máy chủ: Bao gồm các đầu việc như:
- Quản lý các tiến trình đang chạy (Running processes): Kiểm tra các tiến trình đang tiêu thụ tài nguyên nhiều hơn dự kiến và thực hiện các hành động điều chỉnh)
- Quản lý sử dụng CPU: Theo dõi và kiểm tra việc sử dụng CPU để đảm bảo rằng chúng không tiêu thụ tài nguyên nhiều hơn dự kiến
- Quản lý sử dụng bộ nhớ: Kiểm tra việc sử dụng bộ nhớ và làm sạch bộ nhớ cache nếu cần thiết
- Zombie processes: Các tiến trình zombie chạy ngầm làm giảm hiệu suất máy chủ, vì vậy tìm và kết thúc bất kỳ tiến trình zombie nào tồn tại bằng cách kiểm tra các tiến trình mà PID vẫn tồn tại trong bảng tiến trình sau khi chúng đã kết thúc
- Average load: Nếu gặp vấn đề về hiệu suất, kiểm tra trung bình tải và điều chỉnh máy chủ để cải thiện hiệu suất
- Quản lý sử dụng ổ đĩa/SAN/NAS: Kiểm tra báo cáo I/O cho các thiết bị lưu trữ được gắn ngoài để theo dõi và kiểm tra tốc độ thao tác đọc/ghi
- Lập kế hoạch sao lưu và phục hồi sau sự cố: Liên lạc với nhóm sao lưu và cung cấp cho họ dữ liệu và ưu tiên của khách hàng để thực hiện sao lưu.
- Cập nhật: Các bản vá hay cập nhật hệ điều hành cho các lỗ hổng đã biết phải được triển khai ngay lập tức.
- Tính tương thích ứng dụng: Trước khi triển khai ứng dụng, hãy kiểm tra tính tương thích của nó với phần cứng và hệ điều hành của bạn, và đảm bảo thực hiện kiểm tra tải (load testing) trước khi đưa vào hoạt động.
- Tăng cường máy chủ (Server hardening): Về phần Linux, các đầu việc bao gồm: đặt mật khẩu BIOS, đặt mật khẩu GRUB, từ chối quyền truy cập root, sudo users, TCP wrappers, tuỳ chỉnh tường lửa, cài đặt phần mềm diệt virus, secure and audit logs, rotate the logs. Còn về phần Windows, bạn sẽ phải: đặt mật khẩu BIOS, cài đặt phần mềm diệt virus, tuỳ chỉnh tường lửa, từ chối đăng nhập quản trị (Deny administrator login).
- Sử dụng máy chủ syslog: Bằng cách cấu hình một máy chủ syslog trong môi trường để lưu trữ các nhật ký hệ thống và ứng dụng, khi xảy ra xâm nhập hoặc sự cố, System Admin có thể kiểm tra các nhật ký trước đó và thời gian thực để chẩn đoán và giải quyết vấn đề.
- Tự động hoá: Các System Admin có nhiệm vụ phải thực hiện nhiều đầu việc vào các thời điểm nhất định. Vì vậy, họ nên viết các tập lệnh hoặc sử dụng các công cụ bên ngoài và cấu hình chúng như các công việc cron (cron jobs) để thực hiện các nhiệm vụ tự động vào thời điểm thích hợp.
- Công cụ giám sát: Cài đặt và cấu hình các công cụ giám sát thời gian thực như Nagios, HP, vv., để giám sát cơ sở hạ tầng IT của bạn và phát ra cảnh báo về các vấn đề tiềm ẩn.
Cần trang bị gì để trở thành Quản trị viên hệ thống?
Kỹ năng cơ bản
System Admin là vị trí có thể đảm nhiệm nhiều vai trò trong phòng IT, nên các kiến thức cơ bản và nền tảng về IT phải được nắm rất rõ. Bởi vì, những kiến thức đó chính là cơ sở để bạn tiếp tục học hỏi và phát triển bản thân lên những vị trí cao hơn với mức đãi ngộ tốt hơn. Các kỹ năng chuyên môn bạn cần trang bị trên con đường trở thành System Admin có thể kể đến như:
- Quyền hạn và quản trị người dùng
- SSO và quản trị mật khẩu
- Kỹ năng quản lý và sắp xếp thư mục
- Hiểu biết về chính sách và thủ tục sử dụng hệ thống
- Cài đặt phần mềm, cập nhật và bảo trì
- Kế hoạch dự phòng, chuyển đổi và phục hồi
- Bảo mật
- Giữ gìn tài liệu và cập nhật runbooks
- Đánh giá sau sự cố
Bên cạnh đó, bạn cũng cần có thêm các kỹ năng mềm để giúp quá trình xử lý công việc trở nên thuận tiện và dễ dàng hơn. Các kỹ năng mềm bao gồm:
- Kỹ năng giao tiếp
- Kỹ năng tổ chức
- Chú ý đến các chi tiết
- Khả năng giám sát và đưa ra cảnh báo
- Phát hiện, phản ứng và xử lý sự cố
- Khả năng chuẩn bị và giải quyết vấn đề
- Khả năng học hỏi và cập nhật liên tục
- Khả năng thích ứng nhanh
Kiến thức về scripting
Mặc dù vị trí System Admin không yêu cầu về việc bạn phải biết ngôn ngữ lập trình, nhưng nếu có kiến thức về scripting sẽ giúp bạn được đánh giá cao hơn và sớm có cơ hội thăng tiến hơn trong công việc.
Các ngôn ngữ scripting phổ biến hiện tại mà bạn có thể học như:
- Bash: Ngôn ngữ lập trình Bash là một ngôn ngữ scripting được sử dụng chủ yếu trên hệ điều hành UNIX và Linux. Nó cung cấp các công cụ để tự động hóa các tác vụ hệ thống và xử lý các lệnh dòng lệnh trong một môi trường dòng lệnh mạnh mẽ.
- Python: Python là một ngôn ngữ lập trình thông dịch, dễ đọc và dễ viết, thường được sử dụng cho các ứng dụng đa dạng từ phát triển web đến khoa học dữ liệu và trí tuệ nhân tạo. Nó được nổi tiếng với cú pháp đơn giản, hỗ trợ nhiều thư viện mạnh mẽ và có cộng đồng hỗ trợ lớn, đóng góp vào sự phát triển và phổ biến của ngôn ngữ này.
- Powershell: PowerShell là một ngôn ngữ lập trình và giao diện dòng lệnh (CLI) được phát triển bởi Microsoft, thiết kế đặc biệt cho việc quản lý hệ thống và tự động hóa các tác vụ trên nền tảng Windows. Nó cung cấp các cmdlet mạnh mẽ để tương tác với các thành phần hệ thống và có khả năng tích hợp rộng rãi với các công nghệ Microsoft khác như Active Directory và Exchange Server.
- Node.js: Node.js là một nền tảng phát triển được xây dựng trên JavaScript và sử dụng cho việc xây dựng các ứng dụng có khả năng mở rộng cao. Nó cho phép viết mã JavaScript để thực thi trên máy chủ, cho phép xử lý các yêu cầu web không đồng bộ một cách hiệu quả.
- Go: Go, còn được gọi là Golang, là một ngôn ngữ lập trình mã nguồn mở được phát triển bởi Google. Nó nổi bật với cú pháp đơn giản, hiệu suất cao, hỗ trợ đa luồng và có thư viện tiêu chuẩn mạnh mẽ, thích hợp cho việc xây dựng các ứng dụng hệ thống và phần mềm có tính mở rộng.
Bằng cấp
Trong ngành IT nói chung và vị trí System Admin nói riêng, bằng cấp không chỉ thể hiện kiến thức chuyên ngành của bạn mà còn thể hiện khả năng học hỏi liên tục để bắt kịp với các xu hướng công nghệ mới nhất của bạn. Chính vì thế, bằng cấp đối với System Admin được đánh giá rất cao.
Vị trí System Admin nhìn tổng thể sẽ phải bao quát khá nhiều lĩnh vực trong phòng IT, nên những bằng cấp cần thiết cho vị trí này cũng sẽ trải dài với nhiều hệ kiến thức khác nhau. Và tuỳ thuộc vào định hướng phát triển và khả năng của bản thân, mỗi người sẽ có một kế hoạch học tập riêng cho những loại bằng cấp nhất định.
Những bằng cấp nên có đối với vị trí System Admin bao gồm:
- Red Hat Certified System Administrator (RHCSA): Chứng chỉ Red Hat Certified System Administrator (RHCSA) là một chứng chỉ uy tín trong lĩnh vực quản trị hệ thống Linux. Nó xác nhận khả năng của người dùng trong việc triển khai, cấu hình, quản lý và giám sát các hệ thống Linux dựa trên Red Hat Enterprise Linux (RHEL).
- Chứng chỉ CompTIA Server+: Chứng chỉ CompTIA Server+ là một chứng chỉ quốc tế chứng minh khả năng của các chuyên gia hệ thống trong việc triển khai, quản lý và bảo trì các môi trường máy chủ. Nó xác nhận các kỹ năng cần thiết để làm việc với phần cứng máy chủ, hệ điều hành, ứng dụng và các dịch vụ mạng.
- Chứng chỉ CompTIA Security+: Chứng chỉ CompTIA Security+ là một chứng chỉ quốc tế trong lĩnh vực an ninh thông tin, xác nhận khả năng của các chuyên gia trong việc cài đặt và cấu hình các biện pháp bảo mật cơ bản để bảo vệ hệ thống thông tin. Nó bao gồm các kiến thức về mạng, an ninh ứng dụng, mối đe dọa và lỗ hổng bảo mật.
- Cisco Certified Network Associate: Chứng chỉ Cisco Certified Network Associate (CCNA) là một chứng chỉ quốc tế chứng nhận khả năng của các chuyên gia mạng trong thiết lập, cấu hình, vận hành và giám sát các mạng LAN và WAN sử dụng thiết bị Cisco. Nó xác nhận kiến thức và kỹ năng cần thiết để thiết lập và duy trì các mạng công nghiệp.
- ServiceNow Certified System Administrator: Chứng chỉ ServiceNow Certified System Administrator xác nhận khả năng của cá nhân trong triển khai, quản trị và tối ưu hóa nền tảng ServiceNow. Người đạt chứng chỉ này có thể quản lý các quy trình và ứng dụng trên ServiceNow để cung cấp giải pháp quản lý dịch vụ IT hiệu quả.
Bên cạnh những chứng chỉ trên, ở những vị trí cao hơn của System Admin, bạn sẽ cần bổ sung các chứng chỉ chuyên môn hơn. Chi tiết các chi chứng chỉ cho từng vị trí, bạn có thể tham khảo thêm tại bài viết Quản trị hệ thống: Mô tả công việc, Kỹ năng và Chứng chỉ cần có.
Các khó khăn, thử thách của nghề System Admin
Làm việc ở vị trí System Admin, bạn sẽ phải đối mặt với rất nhiều công việc khác nhau và chúng sẽ mang lại cho bạn những khó khăn nhất định. Nếu không chuẩn bị tốt, nó sẽ gây cản trở công việc và phần nào sẽ làm giảm năng suất làm việc của bạn.
Một vài khó khăn, thử thách của nghề System Admin có thể kể đến như:
- Các mối đe dọa an ninh: Một trong những thách thức lớn nhất của System Admin là bảo vệ mạng và hệ thống khỏi các cuộc tấn công mạng bằng cách liên tục giám sát, cập nhật chính sách bảo mật, và giáo dục người dùng về các biện pháp phòng ngừa. Họ cũng phải sẵn sàng ứng phó nhanh chóng và hiệu quả với các sự cố bảo mật để giảm thiểu thiệt hại.
- Hỗ trợ người dùng: Một khó khăn khác của System Admin là cung cấp hỗ trợ người dùng, xử lý các yêu cầu và vấn đề đa dạng từ người dùng với các mức độ kiến thức và mong đợi khác nhau. Bạn cần phải khắc phục và giải quyết các vấn đề phần cứng, phần mềm, mạng và cấu hình của người dùng, đồng thời giao tiếp rõ ràng, lịch sự và cân bằng các nhiệm vụ hỗ trợ với các ưu tiên khác.
- Hiệu năng của hệ thống: Một trong những thách thức khác mà bạn đối mặt như System Admin là đảm bảo hiệu suất tối ưu của hệ thống. Bạn phải giám sát, phân tích và khắc phục các vấn đề hiệu suất có thể ảnh hưởng đến khả dụng, đáng tin cậy và hiệu quả của hệ thống, đồng thời triển khai các hoạt động bảo trì và nâng cấp để giữ cho hệ thống chạy mượt mà.
- Tự động hoá và scripting: Một thách thức khác của System Admin là biết sử dụng các công cụ tự động hóa để viết tập lệnh để tự động hóa công việc. Bạn phải áp dụng các công cụ và ngôn ngữ như PowerShell, Bash, Python,… để tự động hóa các nhiệm vụ lặp đi lặp lại và phức tạp, đồng thời tuân thủ các tiêu chuẩn bảo mật và chất lượng.
- Khả năng phối hợp làm việc nhóm: Một thách thức khác của System Admin là phối hợp và hợp tác hiệu quả với các đồng nghiệp và các bên liên quan khác để hoàn thành các dự án. Bạn cần chia sẻ kiến thức, kỹ năng và tài nguyên, lắng nghe phản hồi và quản lý kỳ vọng, trách nhiệm và thời hạn.
- Khả năng phát triển sự nghiệp: Thách thức còn lại của System Admin là tiến bộ trong sự nghiệp và duy trì tính phù hợp trong ngành. Bạn cần liên tục học hỏi và cập nhật kỹ năng, công nghệ mới, đồng thời tìm kiếm các cơ hội và thách thức để phát triển sự nghiệp và thu nhập. Bạn cũng cần cân bằng giữa công việc và cuộc sống cá nhân để duy trì sức khỏe và hạnh phúc.
Mức lương vị trí System Admin
Dựa theo Báo cáo lương IT 2023 – 2024 được ra mắt bởi ITviec, mức lương cho vị trí System Admin sẽ giao động dựa trên nhiều yếu tố, từ số năm kinh nghiệm trong ngành cho đến khả năng thực tế, các chứng chỉ có liên quan,…
Vị trí & số năm kinh nghiệm | 1-2 năm | 3-4 năm | 5-8 năm | Trên 8 năm |
System Admin | 17,000,000 VND | 18,000,000 VND | 26,000,000 VND | 30,000,000 VND |
Các công cụ System Admin cần quan tâm
Để công việc được hoàn thành một cách thuận tiện và nhanh chóng hơn, System Admin nên nắm vững một vài công cụ hỗ trợ như:
- Về giám sát và quản lý mạng, các công cụ hỗ trợ phổ biến như: Nagios, Zabbix hay SolarWinds Network Performance Monitor.
- Về quản lý máy chủ và tự động hoá, ta có thể nhắc đến: Puppet, Ansible hay Chef.
- Nói về bảo mật và tuân thủ, các System Admin có thể cân nhắc sử dụng: Qualys, Tenable Nessus hay AlienVault USM.
- Khi nhắc đến sao lưu và khắc phục sự cố, có các công cụ hỗ trợ như: Veeam, Acronis True Image hay Veritas Backup Exec.
- Về cách phối hợp và quản lý tài liệu, một số công cụ thường được nhắc đến là: Confluence, Slack hay Git.
Các câu hỏi thường gặp về nhiệm vụ và công việc của System Admin
System Admin là gì?
System Admin là người chịu trách nhiệm quản lý và duy trì hệ thống máy tính, bao gồm phần cứng, phần mềm, mạng lưới và các thành phần khác, để đảm bảo hoạt động ổn định và hiệu quả của hệ thống. Công việc của họ bao gồm giám sát, bảo mật, sao lưu dữ liệu, hỗ trợ người dùng, và triển khai các cập nhật và nâng cấp.
Công việc hằng ngày của System Admin là gì?
Các công việc hàng ngày của System Admin bao gồm giám sát và duy trì hệ thống máy tính, xử lý các yêu cầu hỗ trợ từ người dùng, triển khai các cập nhật và bảo mật hệ thống, sao lưu và khôi phục dữ liệu, cũng như giải quyết các vấn đề kỹ thuật và hỗ trợ người dùng trong việc sử dụng các ứng dụng và thiết bị. Họ cũng thường phải tạo và duy trì tài liệu hệ thống và đảm bảo rằng các quy trình và chính sách an ninh mạng được tuân thủ.
Các kỹ năng cần thiết để trở thành System Admin là gì?
Để trở thành System Admin, bạn cần có kiến thức vững về hệ thống máy tính, mạng lưới, và các công nghệ thông tin. Ngoài ra, kỹ năng quản lý dữ liệu, giải quyết vấn đề, hỗ trợ người dùng, và kỹ năng giao tiếp hiệu quả cũng là những yếu tố quan trọng để thành công trong vai trò này.
Những khóa học trở thành System Admin
Ngoài các khóa học nền tảng để trở thành System Admin như Red Hat Certified System Administrator (RHCSA), CompTIA Server+, CompTIA Security+, Cisco Certified Network Associate hoặc ServiceNow Certified System Administrator, bạn có thể tham khảo chi tiết các khóa học cho từng vị trí sau khi trở thành System Admin.
Tổng kết
Vừa rồi, ITviec đã đi qua toàn bộ những thông tin bạn cần biết về nghề System Admin. Hy vọng những thông tin trên sẽ hữu ích với bạn và phần nào giúp bạn có cái nhìn tổng quan về ngành này. Để tìm kiếm công việc System Admin, hãy truy cập ngay vào website của ITviec.