Nội dung chính
Nữ lập trình viên là một cụm từ ít nghe trong ngành IT vì ít nữ chọn nghề này. Nhưng thực tế đã chứng minh rằng nữ làm IT có thể có những lợi thế vượt cả nam giới! Và đó chính là câu chuyện thành công có thật của chị Nguyễn Thanh Vân – Founder và CEO của hai công ty IT tại Việt Nam.
Ngành IT – công nghệ thông tin, được đánh giá là một ngành do nam giới thống trị do số lượng nhân lực nam giới nhiều hơn hẳn nhân lực nữ giới. Chính vì điều này, nhiều bạn nữ thường hay có xu hướng ngần ngại khi chọn sự nghiệp trong ngành IT, cụ thể hơn là làm một nữ lập trình viên.
Tuy nhiên, vẫn có những câu chuyện kể về nữ giới thành công trong ngành IT, chị Nguyễn Thanh Vân (34 tuổi) – Founder và CEO tại SSTech và BIGTREES chính là một trong những câu chuyện đó. Bài phỏng vấn giữa ITviec và chị Vân dưới đây nhất định sẽ tiếp thêm động lực cho những nữ lập trình viên cũng như giúp bạn học cách để cân bằng sự nam tính và nữ tính khi làm nghề.
Bài viết được thực hiện với thông tin, góc nhìn từ chị Nguyễn Thanh Vân.
“Định kiến” dành cho nữ lập trình viên – Rào cản hay Cơ hội?
“Mình đã nghe nhiều nhiều định kiến về phụ nữ làm trong ngành IT”, chị Vân chia sẻ. Nhiều người nghĩ rằng nữ lập trình viên thì ngoại hình xấu, nữ làm IT thì khó tính, khó gần, ít nói chuyện…
Chị Vân nhận xét thêm rằng “Sự thật là con gái IT không phải khô khan mà là logic. Không phải nữ lập trình viên không đẹp mà là họ chưa sửa soạn vì mãi nghĩ đến code thôi. Bởi vì, không có phụ nữ xấu, chỉ có phụ nữ không biết làm đẹp. Tuy nhiên, điều tốt là tất cả mọi người đều thừa nhận phụ nữ ngành IT thông minh”.
Lợi thế của một nữ lập trình viên
Khi được hỏi về lợi thế khi là một nữ lập trình nói riêng, nữ IT nói chung, chị Vân thẳng thắn chia sẻ đó là chính là sự nữ tính. Là một người có thể cân bằng sự nữ tính và nam tính khi cần thiết, chị Vân nhận ra đó là một điểm mạnh trong nghề, nhất là khi làm lãnh đạo:
- Cách quản lý của đàn ông chưa linh hoạt
“Cách quản lý của đàn ông, đặc biệt là đàn ông trong IT, là “tớ biết tuốt, tớ từng làm rồi, cứ làm như cách tớ cũ, khỏi tốn thời gian của cả đội”. Đó cũng được xem là bản chất mạnh mẽ của đàn ông, nhưng vùi dập sự phát triển của nhân viên” – Chị Vân thẳng thắn nhận định.
- Đàn ông ít khen, ít thưởng, ít khuyến khích nhưng lại thường xuyên sử dụng sự trừng phạt
- Đàn ông ít lắng nghe khó khăn của nhân viên
“Họ khá cứng nhắc, trong việc đúng và sai. Đặc biệt là người thành công. Sự rõ ràng và quyết liệt tạo nên sự thành công của người quản lý. Tuy nhiên, đàn ông làm điều đó không linh hoạt” – Chị Vân nhận định.
Trong khi đó, phụ nữ thì cảm xúc và thấu hiểu hơn. Sự nhạy cảm, giàu cảm xúc của phụ nữ khi được khéo léo hòa quyện với sự mạnh mẽ, quyết đoán của đàn ông chính là công thức làm nên thành công của chị Vân trong vai trò lãnh đạo, cũng như giúp những người phụ nữ nói chung có thể tiến xa hơn trên con đường sự nghiệp.
Tình hình nhân lực nữ giới trong lĩnh vực IT
Thực trạng và xu hướng
Với một người đã “lăn lộn” trong lĩnh vực CNTT nhiều năm, từ một nữ lập trình viên trở thành một nữ CEO, chị Vân nhận định rằng nữ giới chọn nghề CNTT ít. Theo chị, nguyên nhân có thể là vì:
- Bản chất của phụ nữ là thích được chia sẻ, làm việc với con người,… nhưng làm nữ lập trình viên nói riêng, làm việc trong ngành CNTT nói chung thì phải làm việc khoảng 8 tiếng mỗi ngày với máy tính.
- Với thể trạng kém hơn so với nam giới, phụ nữ khi vào ngành IT thì sẽ nhanh chóng cảm thấy “đuối sức” với áp lực nâng cấp kiến thức mỗi tháng, và nhất là khi phải hoàn thành deadline.
Tuy nhiên, nhìn từ những xu hướng dạo gần đây, chị nhận thấy rằng ngày càng nhiều bạn nữ chọn làm việc trong ngành IT và đây một tín hiệu đáng mừng, lạc quan rằng mọi thứ đang chuyển dịch theo hướng tốt hơn cho nữ giới. Chủ yếu họ sẽ chọn làm các công việc Front-end, đòi hỏi việc tỉ mỉ và chú ý đến chi tiết.
Cơ hội nghề nghiệp IT cho nữ giới
Những nghề thường được phụ nữ chọn trong ngành CNTT như Tester, QA/QC, PM,… vì đây là những nghề đòi hỏi sự tỉ mỉ, cẩn thận – phù hợp với bản năng vốn có của phụ nữ.
Xem ngay cơ hội việc làm Tester trên ITviec
Thật ra tất cả các ngành nghề IT hiện nay không có ngành nào là chỉ dành riêng cho nam giới, kể cả nghề lập trình viên vì bằng chứng là chị Vân đây cũng là một nữ lập trình viên.
Tuy nhiên, rất ít nữ giới chọn trở thành nữ lập trình viên. Chị Vân chia sẻ rằng,
Phụ nữ thường không có thể trạng tốt so với nam giới, nên trở thành developer sẽ khiến cuộc sống của bạn không tốt lắm. Với developers, chạy deadline và OT dường như là cuộc sống thường nhật.
Cùng với đó là sự phát triển nhanh của công nghệ, cứ một tháng lại ra version mới, developers bắt buộc phải tự học chúng. Chính vì thế, áp lực, thức khuya, tự học là 3 điều chính khiến cho phụ nữ không còn muốn code. Bạn nữ đó phải đam mê thì mới vượt qua được.
Ngoài ra, chị Vân cũng mong muốn thấy nhiều bạn nữ tham gia lĩnh vực “khó nhằn” hơn như Data Science, Back-end, Server, Data Security,… trong tương lai.
Con gái có nên học Công nghệ Thông tin không?
Đi đôi với nhiều cơ hội việc làm CNTT mở ra cho phụ nữ, thị trường nhân lực cũng nên có khả năng đáp ứng với cơ hội này. Chị Vân hy vọng rằng sẽ có ngày càng nhiều bạn nữ quan tâm và đam mê CNTT.
Dẫu thế, câu hỏi nhiều bạn nữ “lăn tăn” nhiều nhất có lẽ là “Con gái có nên học Công nghệ Thông tin không?”. Câu trả lời hoàn toàn là có!
Hiện nay, môi trường giáo dục đã tạo nhiều thuận lợi và đặc quyền cho phụ nữ vào ngành CNTT. Trong quá khứ, những người tư vấn nghề nghiệp – họ là thế hệ già. Quan niệm và trải nghiệm của họ về ngành CNTT là trải nghiệm của quá khứ, trước khi ngành này trở nên phát triển và có nhiều tiềm năng đột phá.
Ngoài việc học trong trường, bạn có thể tham gia nhiều cộng đồng IT để tìm hiểu thêm về nghề này. Bên cạnh các workshop, mentor program, alumni cho sinh viên nói chung, các trường đều dành một hoặc một vài forum và hoạt động đặc biệt để các bạn nữ học hỏi và chia sẻ về ngành CNTT.
Lời khuyên dành cho các nữ lập trình viên
Để theo đuổi nghề nữ lập trình viên nói riêng, các nghề IT nói chung, các bạn nữ ngoài kỹ năng chuyên môn, nên mang theo “hành trang” những lời khuyên sau từ chị Thanh Vân:
- Không có nghề nào việc nhẹ lương cao cả
Mặt bằng chung của lương ngành IT cao hơn so với các ngành khác. Vì vậy, đừng mong đợi nó là việc nhẹ nhàng. Hãy chuẩn bị cho một cuộc sống tri thức liên tục phát triển, xoay vần và giữa sự đi lên không ngừng đó, nếu bạn dừng lại nghĩa là bạn sẽ bị đào thải.
- Hãy sống đến cùng với đam mê
Điều kiện xã hội không còn là trở ngại lớn đối với phụ nữ, thứ duy nhất cản trở các bạn tiến vào và ở lại cùng IT chính là đam mê của bạn lớn đến đâu và thể lực. Hai điều này các bạn chủ động thay đổi được.
- Hãy biết chăm sóc sức khỏe
Developer thường thức khuya, nên không dậy sớm được. Tuy nhiên, các nữ lập trình viên à, hãy đảm bảo bạn ngủ ít nhất 6 tiếng mỗi ngày, ăn nhiều. Nếu không, bạn sẽ sớm ghét công việc của mình.
Tất cả mọi điều kiện, từ giáo dục cho đến xã hội, đều đang khuyến khích các bạn nữ tham gia ngành CNTT. Nếu có đam mê với ngành CNTT, bạn hãy tự tin và theo đuổi đến cùng! Và khi bạn cảm thấy “đuối sức” trên đoạn đường này, hãy nhớ đến câu chuyện “người thật, việc thật” của chị Nguyễn Thanh Vân – không chỉ là một nữ lập trình viên, chị còn là một nhà lãnh đạo.