Docker Desktop là gì: Hướng dẫn cài đặt và sử dụng hiệu quả

Bạn đang chuẩn bị thiết lập môi trường phát triển bằng container trên máy cá nhân? Docker Desktop chính là lựa chọn phổ biến dành cho developer và DevOps khi làm việc trên Windows hoặc macOS. Trước khi cài đặt, hãy cùng tìm hiểu tất tần tật Docker Desktop là gì để đảm bảo bạn sử dụng công cụ này một cách hiệu quả và phù hợp với nhu cầu thực tế.

Đọc bài viết sau để biết thêm về:

• Ưu điểm của Docker Desktop là gì
• Cách thức hoạt động của Docker Desktop
• Tính năng nổi bật của Docker Desktop
• Cách cài đặt Docker Desktop trên các hệ điều hành
• So sánh Docker Desktop và Docker CLI

Tổng quan Docker Desktop là gì

Docker Desktop là gì?

Docker Desktop là một ứng dụng được phát triển bởi Docker, Inc., cung cấp giao diện đồ họa thân thiện để làm việc với container trên máy tính cá nhân. Công cụ này hỗ trợ cả Windows, macOS và Linux, giúp lập trình viên, DevOps, Tester dễ dàng xây dựng, chạy và quản lý container mà không cần sử dụng dòng lệnh phức tạp hay thiết lập thủ công các thành phần liên quan.

Bên cạnh việc tích hợp sẵn Docker CLI, Docker Compose và khả năng bật tắt Kubernetes, Docker Desktop còn cho phép quản lý tài nguyên hệ thống trực tiếp, giúp tối ưu hiệu suất làm việc. Với tính linh hoạt và dễ sử dụng, Docker Desktop hiện là lựa chọn phổ biến trong việc thiết lập môi trường phát triển hiện đại trên nền tảng local.

Lưu ý: Để cài Docker Desktop, máy tính cần hỗ trợ công nghệ ảo hóa (VT-x / AMD-V) và có tối thiểu 4GB RAM.

Đọc thêm: Docker là gì? Hãy để Senior DevOps Engineer trả lời cho bạn!

Lý do nên sử dụng Docker Desktop là gì?

Docker Desktop là công cụ lý tưởng cho lập trình viên, Tester và DevOps đang làm việc trên Windows hoặc macOS. Với giao diện trực quan, khả năng thiết lập nhanh và tích hợp nhiều công cụ mạnh mẽ, Docker Desktop giúp đơn giản hóa quá trình phát triển và kiểm thử ứng dụng container hóa.

Một số ưu điểm nổi bật của Docker Desktop gồm:

• Dễ cài đặt và sử dụng: Giao diện thân thiện, quy trình cài đặt đơn giản, phù hợp với cả người mới bắt đầu và chuyên gia.
• Tích hợp sẵn công cụ cần thiết: Bao gồm Docker CLI, Docker Compose và tùy chọn bật Kubernetes chỉ bằng vài cú click.
• Tối ưu tài nguyên: Cho phép giới hạn CPU, RAM, ổ đĩa để tối ưu hiệu suất máy cá nhân.
• Tương thích tốt với Windows: Nhờ tích hợp WSL 2, hiệu suất container cao và dễ làm việc với môi trường Linux.
• Hỗ trợ làm việc nhóm: Dễ thiết lập môi trường phát triển đồng nhất, đặc biệt hữu ích cho quy trình CI/CD.

Đọc thêm: Mối quan hệ “mật thiết” giữa CI/CD DevOps

Cách thức hoạt động của Docker Desktop

Docker Desktop hoạt động như một lớp trung gian giữa hệ điều hành máy cá nhân và Docker Engine – vốn được thiết kế để chạy trên Linux. Nhờ cơ chế ảo hóa tích hợp, Docker Desktop giúp người dùng trên Windows và macOS có thể sử dụng container một cách liền mạch như trên Linux.

Các thành phần chính tạo nên cơ chế hoạt động của Docker Desktop bao gồm:

• Máy ảo nền (VM backend):
  • Trên Windows: sử dụng WSL 2 hoặc Hyper-V để chạy môi trường Linux.
  • Trên macOS: sử dụng Apple Hypervisor tạo một lightweight VM.
• Docker Engine: Thành phần lõi để tạo và quản lý container.
• Docker CLI & Compose: Công cụ dòng lệnh để build, run container hoặc triển khai ứng dụng đa dịch vụ với docker-compose.yml.
• Kubernetes tích hợp (tùy chọn): Cho phép khởi tạo local cluster nhằm kiểm thử ứng dụng phân tán.
• Giao diện đồ họa (GUI): Cung cấp bảng điều khiển quản lý container, image, volume, network dễ dàng mà không cần dòng lệnh.

Các tính năng nổi bật của Docker Desktop

Không chỉ là công cụ hỗ trợ chạy container trên máy cá nhân, Docker Desktop còn tích hợp nhiều tính năng mở rộng phục vụ toàn bộ vòng đời phát triển phần mềm. 

Dưới đây là những tính năng nổi bật:

• Tích hợp Dev Environments: Cho phép tạo môi trường phát triển độc lập, chia sẻ cấu hình giữa các thành viên dễ dàng.
• Tự động cập nhật: Luôn giữ Docker Desktop ở phiên bản mới nhất để đảm bảo hiệu suất và bảo mật.
• Tích hợp với quy trình CI/CD: Dễ dàng sử dụng trong pipeline build – test – deploy khi kết hợp với Jenkins, GitHub Actions, hoặc GitLab CI/CD.
• Khả năng mở rộng: Có thể mở rộng với các extension từ Docker Hub hoặc marketplace để tăng tính linh hoạt cho môi trường phát triển.

Cách cài đặt Docker Desktop

Trước khi tiến hành cài đặt Docker Desktop, bạn cần đảm bảo máy tính của mình đáp ứng các yêu cầu tối thiểu về phần cứng và hệ điều hành. Do Docker Desktop sử dụng công nghệ ảo hóa, nên một số tính năng hệ thống bắt buộc phải được kích hoạt.

Cách cài đặt Docker Desktop trên Windows

Yêu cầu:

• Hệ điều hành: Windows 10 64-bit (Professional, Enterprise, Education) phiên bản 19044 trở lên hoặc Windows 11.
• WSL 2: Bắt buộc phải được kích hoạt và cài đặt.
• CPU hỗ trợ ảo hóa (Intel VT-x hoặc AMD-V).
• RAM: Tối thiểu 4 GB (khuyến nghị từ 8 GB trở lên).
• BIOS/UEFI đã bật tính năng Virtualization.

Các bước cài đặt:

• Bước 1: Tải về Docker Desktop
  • Truy cập trang chính thức của Docker.
  • Nhấn vào nút “Download for Windows” và lưu file cài đặt .exe về máy.
• Bước 2: Cài đặt Docker Desktop
  • Mở file cài đặt vừa tải về (Docker Desktop Installer.exe).
  • Trong quá trình cài đặt, tick chọn:
    • Install required components for WSL 2 (nếu chưa cài).
    • Add shortcut to desktop (nếu muốn).
  • Nhấn OK và đợi quá trình cài đặt hoàn tất.
• Bước 3: Khởi động và cấu hình lần đầu
  • Sau khi cài xong, khởi động lại máy (nếu được yêu cầu).
  • Mở Docker Desktop từ Start Menu hoặc biểu tượng trên desktop.
  • Chấp nhận các điều khoản sử dụng (License Agreement).
  • Docker sẽ tự động khởi động nền tảng WSL 2 và cấu hình mặc định.
• Bước 4: Kiểm tra Docker đã hoạt động

Mở Command Prompt hoặc PowerShell, nhập: 

docker version

Nếu hiện thông tin client/server là Docker đã cài đặt thành công.

Cách cài đặt Docker Desktop trên macOS

Yêu cầu:

• Hệ điều hành: macOS 11 Big Sur hoặc mới hơn.
• Kiến trúc: Hỗ trợ cả Intel và Apple Silicon (M1, M2, M3).
• RAM: Tối thiểu 4 GB (khuyến nghị 8 GB).
• QEMU và KVM đã được cài đặt và cấu hình
• Yêu cầu quyền quản trị hệ thống để cài đặt ứng dụng.

Các bước cài đặt:

• Bước 1: Tải về Docker Desktop
  • Truy cập trang chính thức của Docker.
  • Chọn đúng phiên bản phù hợp với chip Intel hoặc Apple Silicon (M1/M2/M3).
  • Tải file .dmg về máy.
• Bước 2: Cài đặt ứng dụng
  • Mở file .dmg vừa tải.
  • Kéo biểu tượng Docker vào thư mục Applications.
  • Mở ứng dụng từ Launchpad hoặc tìm qua Spotlight (Cmd + Space → tìm kiếm Docker).
• Bước 3: Cấp quyền hệ thống
  • Nếu được yêu cầu, nhập mật khẩu máy để cấp quyền cài đặt và quản trị.
  • Docker sẽ yêu cầu quyền truy cập mạng, ổ đĩa, và khởi động nền.
• Bước 4: Kiểm tra Docker hoạt động

Sau khi biểu tượng Docker cá voi xuất hiện ở menu bar, mở Terminal và nhập: 

docker version

Nếu kết quả hiện thông tin phiên bản là bạn đã cài đặt Docker Desktop thành công.

Lưu ý: Sau khi cài đặt xong, bạn có thể vào phần Settings (Cài đặt) trong Docker Desktop để tùy chỉnh tài nguyên (CPU, RAM, ổ đĩa) phù hợp với nhu cầu sử dụng.

Cách cài đặt Docker Desktop trên Linux

• Bước 1: Tải về Docker Desktop
  • Truy cập trang chính thức của Docker và chọn “Download for Linux”. 
  • Tải file .deb (Ubuntu/Debian) hoặc .rpm (Fedora/CentOS) về máy.

• Bước 2: Cài đặt package
  • Đối với Ubuntu/Debian: sudo apt install ./docker-desktop-<version>-<arch>.deb
  • Đối với Fedora: sudo dnf install ./docker-desktop-<version>-<arch>.rpm
• Bước 3: Khởi động Docker Desktop 

Mở Docker Desktop từ Applications menu hoặc chạy: 

systemctl --user start 

docker-desktop

• Bước 4: Kiểm tra hoạt động Mở Terminal và gõ: docker version để kiểm tra cài đặt.**

**Lưu ý: Sau khi cài đặt xong, bạn có thể vào phần Settings (Cài đặt) trong Docker Desktop để tùy chỉnh tài nguyên (CPU, RAM, ổ đĩa) phù hợp với nhu cầu sử dụng.

So sánh Docker Desktop và Docker CLI

Khi làm việc với container, nhiều người thường thắc mắc sự khác biệt giữa Docker Desktop và Docker CLI. Cả hai đều là công cụ quan trọng trong hệ sinh thái Docker, nhưng được thiết kế cho những mục đích khác nhau. Việc hiểu rõ sự khác biệt sẽ giúp bạn lựa chọn công cụ phù hợp với nhu cầu phát triển hoặc triển khai ứng dụng.

Dưới đây là bảng so sánh chi tiết giữa Docker Desktop và Docker CLI:

Các câu hỏi thường gặp về Docker Desktop

Docker Desktop có miễn phí không?

Docker Desktop miễn phí cho mục đích cá nhân, giáo dục và các tổ chức có ít hơn 250 nhân viên và doanh thu dưới 10 triệu USD mỗi năm. Tuy nhiên, với doanh nghiệp lớn hơn, Docker Desktop yêu cầu giấy phép thương mại thông qua gói Docker Business hoặc Docker Pro. Việc sử dụng Docker Desktop phải tuân theo chính sách cấp phép được cập nhật từ Docker kể từ năm 2021.

Docker Desktop có hỗ trợ Kubernetes không?

Có, Docker Desktop hỗ trợ tích hợp Kubernetes một cách trực tiếp và tiện lợi. Người dùng có thể bật Kubernetes ngay trong phần cài đặt của Docker Desktop để tạo cụm (cluster) nội bộ phục vụ cho việc phát triển và thử nghiệm.

Nhờ đó, Docker Desktop giúp lập trình viên mô phỏng môi trường triển khai thực tế mà không cần đến máy chủ bên ngoài.

Docker Desktop khác gì với Docker Engine?

Docker Desktop là ứng dụng tổng hợp có giao diện đồ họa, tích hợp Docker Engine, Docker CLI và các công cụ hỗ trợ như Docker Compose và Kubernetes. Trong khi đó, Docker Engine chỉ là thành phần cốt lõi chạy container, thường được cài đặt trên hệ điều hành Linux hoặc máy chủ.

Vì vậy, Docker Desktop phù hợp với người dùng cá nhân hoặc lập trình viên trên Windows/macOS, còn Docker Engine là lựa chọn phổ biến cho môi trường server và sản xuất.

Có thể thay thế Docker Desktop bằng công cụ nào?

Có thể thay thế Docker Desktop bằng các giải pháp như Colima (cho macOS), Minikube, Rancher Desktop hoặc Podman, đặc biệt khi bạn muốn tránh lệ phí thương mại. Những công cụ này cung cấp môi trường container hóa và có thể hoạt động trên Windows, macOS hoặc Linux.

Tuy nhiên, so với Docker Desktop, chúng có thể yêu cầu cấu hình thủ công nhiều hơn và thiếu một số tính năng tích hợp sẵn.

Tổng kết

Qua bài viết trên, hy vọng bạn đã nắm được bức tranh toàn diện về Docker Desktop, từ các tính năng nổi bật cho đến cách cài đặt. Docker Desktop rõ ràng là lựa chọn lý tưởng cho môi trường phát triển hiện đại, đặc biệt trên Windows và macOS. Nếu bạn là dân IT đang tìm kiếm một nền tảng linh hoạt để làm việc với container, đừng bỏ qua Docker Desktop trong bộ công cụ của mình nhé.