TypeScript vs JavaScript là hai ngôn ngữ lập trình phổ biến giúp xây dựng web tối ưu. JavaScript là ngôn ngữ lập trình tối ưu cho các ứng dụng web, trong khi TypeScript, với tính năng kiểm tra kiểu tĩnh, mang đến trải nghiệm lập trình an toàn và phù hợp với các dự án quy mô lớn hơn. Vậy điểm khác biệt giữa hai ngôn ngữ là gì và khi nào nên sử dụng TypeScript hay JavaScript?

Đọc bài viết sau để hiểu rõ hơn về:

  • Những điểm nào của TypeScript nổi bật hơn JavaScript
  • So sánh chi tiết về sự khác biệt giữa 2 framework TypeScript vs JavaScript
  • Khi nào nên sử dụng TypeScript hay JavaScript

JavaScript là gì?

JavaScript là ngôn ngữ lập trình cho phép tạo các trang web động và có tính tương tác cao. JavaScript chủ yếu được sử dụng cho lập trình phía máy khách (client-side), do đó có thể thực thi liền mạch trong trình duyệt web của người dùng.

Tuy nhiên, bạn có thể sử dụng JavaScript với các công nghệ khác như XML hay REST API. Với sự phát triển của Node.js, JavaScript cũng có thể được sử dụng để viết ứng dụng phía máy chủ (server-side).

Một số điểm nổi bật của JavaScript có thể kể đến như:

  • Tương tác với DOM: Có thể thay đổi và sửa đổi DOM của trang web, cho phép bạn thay đổi nội dung, cấu trúc và kiểu của trang. 
  • Xử lý sự kiện: JavaScript có thể phản hồi các hành động của người dùng như nhấp chuột, nhập liệu bằng bàn phím hay di chuyển chuột. 
  • Lập trình không đồng bộ: Hỗ trợ lập trình không đồng bộ thông qua các lệnh gọi lại, async/await, cho phép các hoạt động không chặn như truy xuất dữ liệu từ máy chủ. 
  • Kiểu động: Các biến không cần phải được khai báo với bất kỳ kiểu cụ thể nào, và type của chúng có thể thay đổi khi chạy mã. 
  • Prototype-based: Cơ chế kế thừa dựa trên prototype.
  • Tiêu chuẩn hóa: JavaScript được tiêu chuẩn hóa bởi ECMA International thông qua ECMAScript. Nhờ đó, các trình duyệt khác nhau đều hỗ trợ JavaScript một cách tương đối đồng nhất.
  • Tính linh hoạt và phổ biến: JavaScript là một trong những ngôn ngữ lập trình phổ biến nhất và được sử dụng rộng rãi trên toàn cầu. Nó có mặt ở khắp mọi nơi, từ các trang web đơn giản đến các ứng dụng web phức tạp, các ứng dụng di động (qua các framework như React Native), và thậm chí cả các ứng dụng IoT.

TypeScript là gì?

TypeScript là một siêu tập hợp của JavaScript, được phát triển và bảo trì bởi Microsoft. TypeScript là một ngôn ngữ lập trình được phiên dịch để viết mã JavaScript rõ ràng và ngắn gọn hơn. Nó thực hiện cùng mục đích như JavaScript và có thể được sử dụng cho cả ứng dụng phía máy khách (client-side) hoặc máy chủ (server-side).

Bên cạnh đó, các thư viện của JavaScript cũng tương thích với TypeScript. Có thể nói, TypeScript chính là JavaScript mà có một số tính năng bổ sung.

Một số tính năng nổi bật của TypeScript như:

  • Kiểu tĩnh: Cho phép các lập trình viên chỉ định kiểu biến và bắt lỗi kiểu tại thời điểm phiên dịch thay vì thời gian chạy. 
  • Giao diện: Cho phép định nghĩa hình dạng của đối tượng, đảm bảo đối tượng có cấu trúc đã chỉ định.
  • Kế thừa: Hỗ trợ các tính năng JavaScript hiện như class, inheritance hay các trình sửa đổi quyền truy cập (public, private, protected). 
  • Generic: Cho phép tạo các thành phần có thể tái sử dụng và linh hoạt với nhiều loại thay vì một loại duy nhất. 
  • Enum: Một tính năng được TypeScript thêm vào JavaScript cho phép định nghĩa một tập hợp các hàng số được đặt tên, giúp mã dễ dọc và quản lý hơn. 
  • Các loại nâng cao: Loại hợp nhất (union types), loại giao nhau (intersection types), bảo vệ (type guards),… đem lại nhiều tính năng linh hoạt hơn. 

So sánh điểm khác biệt giữa TypeScript vs JavaScript

TypeScript vs JavaScript: Đường cong học tập (Learning Curve)

TypeScript là siêu tập hợp của JavaScript. Để viết mã TypeScript, bạn cần có hiểu biết và kiến ​​thức cơ bản về JavaScript. Mặt khác, JavaScript là ngôn ngữ lập trình phổ biến và dễ học.

Nhiều lập trình viên sử dụng JavaScript với CSS và HTML để tạo ứng dụng web hoàn chỉnh. 

TypeScript vs JavaScript: Cộng đồng

TypeScript đã trở nên phổ biến trong một thời gian ngắn và được nhiều doanh nghiệp lựa chọn ứng dụng trong phát triển dự án. Các nguồn tài nguyên và cộng đồng của TypeScript cũng có sẵn rất nhiều trên Internet, cũng như sẵn sàng hỗ trợ để sử dụng TypeScript hiệu quả hơn.

Mặt khác, JavaScript cũng có cộng đồng lớn như TypeScript. JavaScript cung cấp nhiều thư viện, framework và phương pháp thực hành mã. Do đó, bạn nên có sự hiểu biết về dự án một cách sâu sắc để lựa chọn JavaScript hoặc TypeScript cho phù hợp với định hướng chung. 

TypeScript vs JavaScript: Hiệu suất

TypeScript được tạo ra để vượt qua những thách thức của JavaScript đối với các ứng dụng phức tạp quy mô lớn. Do đó, TypeScript giúp code được rõ ràng và chặt chẽ hơn.

Điểm khác biệt về hiệu suất giữa TypeScript và JavaScript là mã TypeScript được phiên dịch thành JavaScript trước khi thực thi. 

TypeScript vs JavaScript: Cú pháp

TypeScript cung cấp khai báo biến, mô hình chức năng và hệ thống kiểu, những thứ mà JavaScript không cung cấp. Về cú pháp, TypeScript tương tự như JavaScript với sự hỗ trợ của các tính năng chuẩn ECMAScript 2025 bao gồm các mô-đun, cú pháp hàm mũi tên hoặc class.

Bên cạnh đó, JavaScript cũng tuân theo định nghĩa ECMAScript. Tuy nhiên không phải ngôn ngữ được gõ như TypeScript. JavaScript sử dụng nhiều thuật ngữ lập trình có cấu trúc từ C như câu lệnh if, câu lệnh switch, vòng lặp do-while và nhiều thuật ngữ khác. 

TypeScript vs JavaScript: Công cụ và Framework

Được phát triển bởi Microsoft nên TypeScript sở hữu nhiều framework và trình soạn thảo hàng đầu. Thông qua việc tích hợp chặt chẽ với các trình soạn thảo, TypeScript cung cấp khả năng xử lý lỗi trong quá trình phiên dịch để tránh lỗi khi chạy. 

Mặt khác, framework JavaScript có sẵn trên thị trường đáp ứng tốt với các yêu cầu của dự án phát triển web. Đây là một hệ sinh thái khá phổ biến, giúp bạn có thể nhanh chóng tìm thấy các lập trình viên chuyên về ReactJS, VueJS, Angular hay các framework/thư viện khác.

Tổng hợp sự khác biệt giữa TypeScript vs JavaScript

TypeScript được biết đến là ngôn ngữ lập trình hướng đối tượng trong khi JavaScript là ngôn ngữ dựa trên nguyên mẫu. Điểm nổi bật của TypeScript là kiểu tĩnh trong khi JavaScript không hỗ trợ tính năng này.

Dưới đây là bảng so sánh một số điểm khác biệt khác giữa TypeScript và JavaScript có thể kể đến như:

Đặc điểm TypeScript JavaScript
Phát triển bởi Microsoft Brendan Eich (Netscape)
Định nghĩa Ngôn ngữ hướng đối tượng mạnh mẽ như một tập hợp của JavaScript Ngôn ngữ với các hàm tối ưu để tạo trang web động.
Kiểu Kiểu tĩnh Kiểu động
Công cụ Đi kèm IDE và trình soạn thảo mã Hạn chế
Data Binding Sử dụng khái niệm như giao diện và kiểu để xác định dữ liệu đang được sử dụng Không có khái niệm nào được sử dụng
Giáo trình Cần có kiến thức về scripting Dễ học và ngôn ngữ linh hoạt để viết tập lệnh website
Cú pháp Tương tự với JavaScript, có thêm các tính năng bổ sung Cú pháp JavaScript
Tương thích Tương thích ngược với JavaScript Không thể chạy TypeScript trong các tệp JavaScript
Debug Mạnh hơn giúp xác định lỗi hiệu quả Có thể cần gỡ lỗi và thử nghiệm nhiều hơn
Giáo trình học tập Mất thời gian để tìm hiểu các tính năng bổ sung Cú pháp JavaScript chuẩn và dễ học
Hỗ trợ IDE Hỗ trợ mạnh mẽ cho việc tái cấu trúc mã, tự động hoàn thành và kiểm tra type. Hỗ trợ IDE khác nhau, thường tập trung vào highlight và tự động hoàn thành cú pháp cơ bản. 
Cộng đồng Ngày càng phát triển, được áp dụng rộng rãi trong các framework phổ biến. Tích hợp với các thư viện JavaScript Cộng đồng lớn hơn, nhiều thư viện hơn và các framework có sẵn. 
Ứng dụng Các dự án hoặc ứng dụng quy mô lớn, trong đó tính an toàn của type rất quan trọng. Giúp quản lý cấu trúc phức tạp và cải thiện khả năng bảo trì. Thích hợp cho nhiều ứng dụng, đặc biệt là nếu tạo mẫu nhanh hoặc các dự án nhỏ hơn. 

Khi nào nên sử dụng TypeScript hay JavaScript?

Đối với TypeScript, bạn có thể sử dụng trong các trường hợp như:

  • Ngăn ngừa lỗi, giúp phát hiện lỗi kịp thời tại thời điểm phiên dịch, giảm khả năng xảy ra sự cố tại thời gian chạy. Điều này đặc biệt hữu ích trong các dự án lớn. 
  • Kiểu tĩnh, bạn có thể định nghĩa các kiểu cho biến, hàm và đối tượng, giúp mã dễ dự đoán cũng như bảo trì tốt hơn. 
  • Các tính năng của TypeScript như giao diện, enum hay generic có giúp quản lý tối ưu tính phức tạp của các dự án, phù hợp với các dự án quy mô lớn. 

Bên cạnh đó, bạn có thể cân nhắc sử JavaScript trong một số dự án như:

  • Đối với các dự án nhỏ, đơn giản và cần xây dựng cấu trúc web nhanh chóng. Bởi vì JavaScript có tính năng động nên có thể viết ít mã hơn mà không cần quá lo lắng về các kiểu type. 

Câu hỏi thường gặp về TypeScript vs JavaScript

Nên học TypeScript hay JavaScript?

Nếu bạn đã học và nắm vững kiến thức về JavaScript thì bạn có thể dễ dàng hiểu được cách sử dụng TypeScript. Cả hai ngôn ngữ đều có cú pháp và cách hoạt động gần giống nhau.

Là ngôn ngữ lập trình phổ biến, JavaScript cung cấp nhiều tài nguyên học tập trực tuyến cùng cộng đồng phát triển lớn mạnh. Cả hai ngôn ngữ đều được thực thi theo một cách trong nhiều trường hợp nên các lập trình viên TypeScript có thể tận dụng nguồn tài nguyên từ JavaScript. 

TypeScript có thể thay thế JavaScript không?

Câu trả lời không. Bởi vì TypeScript là một ngôn ngữ hoàn toàn khác ngoại trừ việc giống nhau về bản chất cơ bản với JavaScript. Do đó, JavaScript không thể bị thay thế.

JavaScript là một trong những ngôn ngữ lập trình phổ biến và cơ bản trong quy trình phát triển website, được nhiều lập trình viên sử dụng cho cả phía máy khách (client-side) và máy chủ (server-side) khi sử dụng với Node.js. Ngược lại, TypeScript không thực thi trực tiếp trên trình duyệt web mà sẽ được phiên dịch sang JavaScript.

Cả hai ngôn ngữ đều có điểm mạnh riêng biệt, do đó để phù hợp với xu hướng phát triển hoặc tính chất của dự án mà bạn sẽ lựa chọn framework phù hợp. 

TypeScript được sử dụng cho Front-End hay Back-end?

TypeScript có thể được sử dụng cho cả Front-End và Back-end. Đối với Front-End, TypeScript có thể được sử dụng để xây dựng các ứng dụng web bằng framework JavaScript như Angular, React hoặc Vue. Bên cạnh đó, TypeScript cũng có thể cung cấp một số lợi ích khi xây dựng ứng dụng Front-End như khả năng độc, bảo trì mã, phát hiện lỗi sớm trong quá trình phát triển.

Đối với Back-End, TypeScript có thể được sử dụng để xây dựng ứng dụng phía máy chủ (server-side) bằng Node.js. Giống như Front-End, TypeScript có thể giúp cải thiện chất lượng và độ tin cậy của mã bằng cách thêm kiểm tra kiểu (type) và tính năng khác. 

Khi nào nên chọn TypeScript và khi nào nên chọn JavaScript?

Bạn có thể cân nhắc về tính chất của dự án cũng như nhu cầu sử dụng để lựa chọn TypeScript hoặc JavaScript phù hợp. Cụ thể:

  • TypeScript: Phù hợp cho các dự án lớn, phức tạp, yêu cầu độ tin cậy cao.
  • JavaScript: Phù hợp cho các dự án nhỏ, đơn giản, prototype.

Tổng kết TypeScript vs JavaScript 

Như vậy, bài viết trên đã cung cấp góc nhìn chi tiết về sự khác biệt giữa TypeScript và JavaScript. Việc lựa chọn giữa TypeScript vs JavaScript phụ thuộc vào nhu cầu cụ thể của dự án. JavaScript là lựa chọn lý tưởng cho các dự án đơn giản, trong khi TypeScript lại phù hợp với các dự án lớn và phức tạp hơn. Hy vọng qua bài viết, bạn có thể lựa chọn được framework lập trình hữu ích cho công việc của mình nhé!