Tương lai IoT: Cơ hội việc làm nào cho chuyên gia IT?

Công nghệ Internet of Things (IoT) đang bùng nổ với tốc độ chưa từng có. Kéo theo đó, nhu cầu về nhân lực, đặc biệt là các lập trình viên phát triển giải pháp IoT cũng tăng trưởng mạnh mẽ. Vậy tương lai IoT sẽ như thế nào và cơ hội việc làm của lập trình viên IoT sẽ thay đổi ra sao? Hãy cùng ITviec tìm hiểu trong bài viết sau nhé.

Đọc bài viết sau để hiểu rõ:

• Hiện trạng của IoT
• Các công nghệ ảnh hưởng đến sự phát triển của IoT trong tương lai
• Các lĩnh vực ứng dụng tiềm năng của IoT trong tương lai
• Cơ hội và thách thức của IoT trong tương lai
• Tương lai IoT mang đến những cơ hội nghề nghiệp nào?
• Các câu hỏi thường gặp về tương lai IoT

Hiện trạng của IoT

Lĩnh vực IoT ngày càng phát triển rộng mở. Báo cáo 2024 của IoT Analytics đã dự kiến đến năm 2030, toàn cầu sẽ có 40 tỷ thiết bị IoT. Không chỉ trong doanh nghiệp, các sản phẩm IoT cũng được sử dụng phổ biến cho những mục đích cá nhân nhằm mang lại sự tiện lợi cho cuộc sống.

Các ứng dụng IoT doanh nghiệp được triển khai nhiều nhất trong ngành điện, nước, xử lý chất thải, cùng với bán buôn và bán lẻ. Thị trường toàn cầu về IoT trong lĩnh vực công nghiệp (IIoT) cũng được dự đoán có bước chuyển mình lớn. Theo Statista, dự kiến đến năm 2030, sự tăng trưởng về quy mô của thị trường này sẽ đạt khoảng 3.3 nghìn tỷ đô la Mỹ.

Trong lĩnh vực tiêu dùng, nhà thông minh dẫn đầu trong việc triển khai IoT, với mức tăng trưởng dự kiến đạt 1.77 tỷ thiết bị vào năm 2025. Theo PwC, trợ lý giọng nói phát triển mạnh, đặc biệt trong nhóm người 25 – 34 tuổi (65% sử dụng) và 18 – 24 tuổi (59% sử dụng).

Cùng với sự ra đời của nhiều công nghệ mới và nhu cầu ngày càng tăng trong mọi khía cạnh cuộc sống, IoT được dự đoán sẽ bùng nổ hơn trong những năm tiếp theo.

Đọc thêm: IoT là gì? Những ứng dụng của IoT trong thời đại 4.0

Các công nghệ ảnh hưởng đến sự phát triển của tương lai IoT

• Digital Twins (Bản sao kỹ thuật số)

Digital Twins là một mô hình số hóa của một đối tượng, hệ thống hoặc quy trình vật lý trong thế giới thực. Trong ngành IoT, Digital Twins mô phỏng và theo dõi hoạt động thiết bị, thu thập thông tin từ cảm biến để dự đoán, xác định rủi ro, giúp giảm thiểu chi phí vận hành và bảo trì. 

• AI (Trí tuệ nhân tạo) 

AI đóng vai trò quan trọng trong tương lai IoT nhờ khả năng giúp các thiết bị IoT trở nên thông minh hơn. AI cho phép các thiết bị IoT thu thập, phân tích và đưa ra quyết định dựa trên dữ liệu mà không cần sự can thiệp của con người. Từ đó giúp tối ưu hóa hiệu suất, dự đoán sự cố, cải thiện tính linh hoạt và nâng cao khả năng tự động hóa trong các ứng dụng như nhà thông minh, y tế, sản xuất và giao thông.

• Công nghệ cảm biến mới

Các cảm biến mới, với độ nhạy cao, kích thước nhỏ gọn và khả năng hoạt động trong nhiều điều kiện khắc nghiệt, giúp IoT mở rộng ứng dụng trong các lĩnh vực như nông nghiệp, y tế, giao thông và sản xuất.

• Kết nối 5G

Trong tương lai IoT, kết nối 5G sẽ cung cấp tốc độ truyền tải dữ liệu nhanh hơn, độ trễ thấp hơn và khả năng kết nối nhiều thiết bị cùng lúc. Nhờ vào đó, các hệ thống IoT hoạt động hiệu quả hơn, đặc biệt trong các ứng dụng yêu cầu phản hồi thời gian thực như xe tự lái, nhà thông minh và chăm sóc sức khỏe từ xa.

• Đổi mới cấp độ chip

Trong tương lai, sẽ có nhiều chip chuyên dụng cho phép các thiết bị IoT có thể xử lý các tác vụ phức tạp như phân tích dữ liệu, học máy và ra quyết định trực tiếp trên thiết bị mà không cần phải gửi dữ liệu về các máy chủ xa.

• 6G 

Trong tương lai, 6G sẽ giúp các ứng dụng IoT như xe tự lái, thành phố thông minh và y tế từ xa hoạt động mượt mà hơn, đồng thời hỗ trợ kết nối giữa thiết bị mặt đất và không gian. AI tích hợp sâu trong 6G sẽ tối ưu hóa hiệu quả mạng và nâng cao khả năng tự động hóa trong các giải pháp IoT.

• Quantum Computing (Máy tính lượng tử)

Máy tính lượng tử có thể tăng tốc các phép toán phức tạp, giúp phân tích dữ liệu IoT lớn hơn, tối ưu hóa các thuật toán AI và bảo mật mạnh mẽ hơn. 

• Edge Computing (Điện toán biên)

Thay vì chỉ dựa vào hệ thống đám mây tập trung, điện toán biên xử lý dữ liệu ngay tại nguồn. Từ đó giúp phản hồi nhanh hơn và tăng cường bảo mật cho các ứng dụng IoT quan trọng như y tế và giao thông.

Các lĩnh vực ứng dụng tiềm năng của IoT trong tương lai

Ngày nay, IoT đã trở thành một phần thiết yếu trong cuộc sống hiện đại. Với sự phát triển không ngừng, tương lai của IoT hứa hẹn sẽ hiện diện trong mọi lĩnh vực, phục vụ cả nhu cầu cá nhân lẫn tập thể. Dưới đây là một số ứng dụng nổi bật của IoT trong tương lai và cách chúng sẽ tiếp tục tái định hình các ngành công nghiệp.

Đọc thêm: IoT Platform là gì? Lập trình IoT Platform thì dùng ngôn ngữ gì?

Cơ hội và thách thức của IoT trong tương lai

Cơ hội của IoT trong tương lai

• Giải pháp chuyên biệt theo ngành: Nhu cầu về các ứng dụng IoT tùy chỉnh ngày càng tăng, đặc biệt trong y tế, sản xuất và nông nghiệp, giúp nâng cao hiệu quả và năng suất.
• Thành phố thông minh: IoT hỗ trợ quản lý giao thông, năng lượng, chất thải, giúp cải thiện chất lượng sống và tối ưu hóa vận hành đô thị.
• Giám sát và chăm sóc sức khỏe từ xa: Sau COVID-19, các thiết bị IoT hỗ trợ giám sát bệnh nhân từ xa đang trở thành xu hướng, nâng cao khả năng tiếp cận y tế.

Thách thức của IoT trong tương lai

Dù ngành công nghệ IoT đầy hứa hẹn, nhưng vẫn tồn tại những thách thức cần giải quyết:

• Khả năng tương tác: Sự đa dạng của thiết bị và nền tảng khiến việc kết nối liền mạch trở nên khó khăn. 
• Bảo mật & quyền riêng tư: IoT thu thập lượng lớn dữ liệu cá nhân, đòi hỏi các giao thức bảo mật mạnh mẽ để bảo vệ người dùng và tuân thủ quy định pháp lý.
• Khả năng mở rộng: Khi số lượng thiết bị IoT tăng nhanh, cơ sở hạ tầng cần đủ mạnh để đáp ứng, đặc biệt trong lưu trữ dữ liệu, điện toán đám mây và xử lý thông tin.
• Chi phí đầu tư tăng: Với công nghệ ngày càng phức tạp đòi hỏi phải có chi phí đầu tư lớn và yêu cầu về bảo trì ngày nhiều hơn.

Tương lai IoT mang đến những cơ hội nghề nghiệp nào?

Với sự mở rộng không ngừng của IoT, nhu cầu nhân lực trong lĩnh vực này ngày càng cao. Các vị trí việc làm trong ngành IoT đa dạng, từ phát triển phần mềm, thiết kế hệ thống đến bảo mật dữ liệu. Mức lương của các vị trí này cũng khá hấp dẫn, tùy thuộc vào kinh nghiệm và chuyên môn.

Sau đây là bảng thống kê tổng quan về cơ hội việc làm và mức lương của các vị trí làm việc với IoT.

* Số liệu về mức lương được lấy từ Báo Cáo Lương & Thị Trường Tuyển Dụng IT 2024-2025 của ITviec. Mức lương chỉ mang tính chất tham khảo, có thể khác nhau theo từng khu vực, số năm kinh nghiệm, chính sách lương và phúc lợi của từng công ty.

Các vị trí liên quan đến IoT trong tương lai

Lập trình viên phần mềm IoT/Cloud (IoT/Cloud Software Developer)

Nếu không có lập trình viên phần mềm thì IoT đã không tồn tại. Lập trình viên phần mềm IoT/Cloud là người đảm nhiệm việc lập trình phần mềm nhúng, xây dựng API, phát triển ứng dụng quản lý dữ liệu IoT và đảm bảo các thiết bị có thể giao tiếp với nhau một cách hiệu quả.

Để trở thành lập trình viên phần mềm IoT, bạn hãy tập trung học hỏi và phát triển:

• Kỹ năng lập trình nhúng (C, C++, Python).
• Kỹ năng phát triển ứng dụng Cloud (AWS, Azure, Google Cloud).
• Kiến thức về giao thức IoT (MQTT, CoAP, HTTP).
• Bảo mật IoT và Cloud.
• Xử lý dữ liệu lớn và AI/ML.

Kiến trúc sư cơ sở hạ tầng IoT (IoT Infrastructure Architech)

Đây là một trong những công việc cốt lõi của lĩnh vực IoT. Kiến trúc sư cơ sở hạ tầng IoT chịu trách nhiệm thiết kế, phát triển và kiểm tra các thiết bị vật lý (cảm biến, bộ thu/phát) được kết nối trong hệ sinh thái IoT.

Để phù hợp với công việc này, bạn cần phải có kiến thức chuyên môn:

• Kiến thức vững về loại phần cứng IoT, cảm biến, thiết bị ngoại vi và cổng kết nối. 
• Kinh nghiệm thiết kế, phát triển và triển khai phần cứng trong các giải pháp IoT. 
• Hiểu biết về các giao thức kết nối phần cứng (USB, Bluetooth, Zigbee, Wi-Fi,…).
• Kỹ năng tích hợp phần cứng với phần mềm và các hệ thống IoT. 
• Khả năng tối ưu hóa hiệu suất và tiết kiệm năng lượng cho thiết bị IoT. 
• Kinh nghiệm với các công cụ thiết kế mạch và phần cứng (Altium, Eagle,…).
• Kiến thức về bảo mật phần cứng và các biện pháp bảo vệ thiết bị IoT.

Kỹ sư lập trình nhúng (Embedded Programs Engineer)

Một kỹ sư chương trình nhúng trong IoT chịu trách nhiệm thiết kế và phát triển phần mềm cho các thiết bị IoT để chúng hoạt động hiệu quả và ổn định. Chẳng hạn thiết kế và phát triển bảng mạch (PCB) phù hợp với yêu cầu dự án hoặc tích hợp phần mềm với phần cứng đáp ứng cho nhu cầu sử dụng.

Để đáp ứng vị trí công việc này, bạn cần có kỹ năng và kiến thức về:

• C, C++, Assembly, Rust, Python hoặc các ngôn ngữ lập trình nhúng khác.
• Kỹ năng viết code cho các thiết bị nhúng.
• Hiểu sâu về microcontroller (vi điều khiển), microprocessor (vi xử lý) và lập trình giao tiếp các thiết bị ngoại vi (sensors, actuators).
• Kỹ năng thiết kế và phát triển bảng mạch in cho các thiết bị.
• Kiến thức về giao thức mạng IoT như MQTT, HTTP, TCP/IP.
• Khả năng tích hợp phần mềm với các thiết bị phần cứng (sensors, actuators).
• Phân tích và xử lý dữ liệu từ các cảm biến.
• Quen thuộc với hệ điều hành nhúng như FreeRTOS, Linux nhúng.
• Kỹ năng kiểm tra, tối ưu hóa và sửa lỗi trong hệ thống nhúng.

Kỹ sư An ninh mạng/Phát hiện lỗ hổng IoT (Vulnerability/Cyber Engineer)

Việc thiết lập phần cứng để triển khai các giải pháp sẽ rất phức tạp, nhất là khi thế giới IoT có nhiều cảm biến và dây cáp kết nối vào các thiết bị bằng nhiều cổng khác nhau. Chỉ cần một dây cáp hay kết nối bị lỗi, toàn bộ hệ thống có thể trả kết quả bị lỗi hoặc không hoạt động được. 

Vai trò của vị trí này là chịu trách nhiệm thiết kế, triển khai và bảo trì hệ thống mạng IoT. Cụ thể là tối ưu hóa hạ tầng mạng, đảm bảo băng thông và độ trễ thấp cho các ứng dụng IoT, đồng thời giải quyết các vấn đề về kết nối và bảo mật.

Để ứng tuyển vào vị trí Kỹ sư an ninh mạng/ Phát hiện lỗ hổng IoT, bạn cần:

• Hiểu rõ về cấu trúc mạng, bảo mật mạng và các vấn đề bảo mật đặc thù của IoT.
• Nắm vững các nguyên tắc bảo mật và quyền riêng tư trong môi trường IoT.
• Thành thạo trong việc phát hiện và ngăn chặn các mối đe dọa bảo mật như tấn công DDoS, Man-in-the-Middle.
• Có khả năng thiết lập, quản lý mạng với nhiều cảm biến và thiết bị ngoại vi.
• Am hiểu các phương pháp bảo mật dữ liệu trong hệ thống IoT.
• Có kinh nghiệm sử dụng IDS/IPS, tường lửa (firewall) và các giao thức bảo mật trong IoT như TLS/SSL, IPSec.

Kỹ sư phân tích dữ liệu (Data Analytics/ Data Engineer)

Nếu không có các chuyên gia phân tích dữ liệu thì những gì mà các thiết bị IoT thu thập được chỉ là “một đống thông tin”. Công việc này bao gồm xử lý dữ liệu thô, phát triển các bảng điều khiển báo cáo và hỗ trợ cải thiện hiệu quả hoạt động trong các ứng dụng IoT.

Để ứng tuyển vị trí phân tích dữ liệu từ IoT, bạn cần:

• Kiến thức về các công cụ phân tích dữ liệu (như Python, R, SQL).
• Kỹ năng xử lý và phân tích dữ liệu lớn (Big Data).
• Kinh nghiệm làm việc với các nền tảng dữ liệu và kho dữ liệu.
• Khả năng báo cáo và trực quan hóa dữ liệu.

Ngoài ra, ở vị trí kỹ sư phân tích dữ liệu, bạn còn có thể “rẽ nhánh” sự nghiệp sang tìm hiểu về trí tuệ nhân tạo. Kỹ năng AI và Machine Learning trở nên thiết yếu khi nhiệm vụ liên quan đến phân tích dữ liệu lớn và đưa ra kết quả. Để tạo ra các ứng dụng thông minh trên khối lượng dữ liệu khổng lồ, các công nghệ được đề cập trong AI và ML sẽ giúp ích về lâu dài.

Để đảm nhận vị trí công việc này, bạn nên trau dồi:

• Kiến thức nền tảng về lập trình (Python, R, Java) và các thuật toán.
• Chuyên môn AI và Machine Learning, Deep Learning, xử lý dữ liệu lớn.
• Khả năng sử dụng framework như TensorFlow, PyTorch, Scikit-learn,…
• SQL/NoSQL, điện toán đám mây (AWS, GCP, Azure),…

Quản trị viên hệ thống IoT (IoT Systems Administrator)

Quản trị viên hệ thống IoT có nhiệm vụ quản lý và giám sát hệ thống IoT trên nền tảng đám mây (Cloud), đảm bảo kết nối ổn định giữa các thiết bị IoT và hệ thống trung tâm. Đồng thời, bảo mật hệ thống, phát hiện và xử lý các mối đe dọa an ninh mạng, hỗ trợ khắc phục sự cố và bảo trì hệ thống để đảm bảo hiệu suất hoạt động.

Để trở thành quản trị viên hệ thống IoT bạn cần:

• Hiểu biết về cơ sở hạ tầng IoT và điện toán đám mây.
• Kinh nghiệm với hệ điều hành máy chủ (Linux, Windows Server).
• Kiến thức về bảo mật hệ thống, quản lý mạng và lưu trữ dữ liệu IoT.
• Thành thạo các công cụ giám sát và quản trị hệ thống.

Kỹ sư Kiểm thử (Test Engineer)

Các sản phẩm IoT, giống như mọi thiết bị công nghệ cao khác, cần được kiểm tra kỹ lưỡng trước khi đưa vào sử dụng để đảm bảo chất lượng và độ tin cậy. Kỹ sư kiểm thử có nhiệm vụ kiểm tra và xác minh tính năng, hiệu suất của thiết bị IoT, phát hiện và báo cáo lỗi, đảm bảo sản phẩm hoạt động ổn định. Đồng thời, thực hiện kiểm thử tự động và thủ công, đánh giá độ an toàn và tính tương thích của hệ thống.

Các câu hỏi thường gặp về tương lai IoT

IoT Developer cần có những kỹ năng nào?

Các vai trò đa dạng trong ngành IoT mở ra nhiều cơ hội cho bạn chọn con đường sự nghiệp phù hợp với mục tiêu cá nhân. Tuy nhiên, để có thể làm tốt các vị trí công việc như mong muốn, trước hết bạn cần trang bị những kỹ năng quan trọng. Dưới đây là một số kỹ năng thiết yếu trong lĩnh vực IoT bạn nên có: 

• Hiểu biết về: Hệ thống nhúng, giao thức truyền thông IoT, mạng và bảo mật, điện toán đám mây, điện toán biên,…
• Có khả năng: Lập trình, phân tích dữ liệu, thiết kế UI/UX,…

Ngoài các kỹ năng kỹ thuật, bạn cũng cần phát triển các kỹ năng mềm như giao tiếp, kỹ năng quan hệ cá nhân, tư duy sáng tạo và khả năng thích ứng với sự thay đổi trong môi trường công nghệ luôn thay đổi.

Mức lương IoT Developer có cao không?

Nhìn chung, mức lương của IoT Developer là khá cao. Tuy nhiên, nó còn tùy thuộc vào kinh nghiệm, kỹ năng và khu vực làm việc. Ngoài ra, các IoT Developer nếu có thêm kỹ năng về AI, Machine Learning, Blockchain thì mức lương nhận được có thể cao hơn đáng kể so với mức cơ bản vị trí.

Tổng kết

Có thể thấy, tương lai IoT rất tươi sáng, bởi các công nghệ mới, khả năng tiếp cận thông tin của mọi người ngày càng rộng mở. Trong tương lai đó, lập trình viên sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy sự phát triển của IoT, từ việc phát triển ứng dụng đến đảm bảo an ninh và tối ưu hóa hiệu suất của các hệ thống IoT. Nếu bạn là lập trình viên hoặc quan tâm đến hướng đi mới trong ngành công nghệ, hãy chủ động trang bị kiến thức và kỹ năng về IoT bắt đầu từ bài viết này nhé.