Theo báo cáo năm 2022 của McKinsey & Company, nhu cầu về kỹ năng quản lý sản phẩm ngày càng cao, đặc biệt là các công ty phần mềm máy tính. Tuy nhiên, khi nhắc đến quản lý sản phẩm thì bạn sẽ dễ bị rối giữa hai vị trí Product Owner vs Product Manager. Bài viết sau sẽ giải đáp cho bạn những thắc mắc xoay quanh Product Owner vs Product Manager và cách phân biệt hai vai trò này để bạn có thêm nhiều góc nhìn khách quan về quản lý sản phẩm.
Bài viết này sẽ giúp bạn nắm rõ:
- Định nghĩa và công việc cụ thể của Product Owner vs Product Manager
- Phân biệt hai vị trí Product Owner vs Product Manager
Product Owner vs Product Manager là gì?
Trước khi bật mí về sự khác biệt giữa Product Owner vs Product Manager, bạn hãy tìm hiểu về định nghĩa và các công việc chính của hai vị trí này nhé!
Product Owner là gì? Công việc của Product Owner là gì?
Product Owner (PO), hay Chủ sở hữu sản phẩm, là người chịu mọi trách nhiệm trong quá trình phát triển sản phẩm. PO đóng vai trò trung gian trong các khâu quản lý và tối ưu hóa sản phẩm đáp ứng yêu cầu khách hàng, đồng thời là cầu nối giữa các đội phát triển và khách hàng.
Công việc của một Product Owner sẽ bao gồm các hoạt động sau:
- Tham gia các buổi trao đổi về sản phẩm với đội nghiên cứu khách hàng, UX UI Design, Marketing,…
- Dựa trên định hướng sản phẩm vĩ mô từ PM để xây dựng các tính năng chi tiết hơn. Theo dõi và đảm bảo các tính năng được phát triển hoàn thiện và chính xác theo nhu cầu.
- Thu thập phản hồi của khách hàng về sản phẩm thông qua các cuộc phỏng vấn, phiếu khảo sát, thử nghiệm,…
- Đóng vai trò là contact point giữa các bên stakeholders để đảm bảo ý tưởng, công việc được truyền đạt chính xác và rõ ràng giữa các phòng ban.
Product Manager là gì? Công việc của Product Manager là gì?
Product Manager (PM) hay Chuyên viên quản lý/Giám đốc sản phẩm là người hoạch định chiến lược cho việc phát triển, ra mắt thị trường và liên tục hỗ trợ, cải tiến sản phẩm của công ty. Vai trò của một Product Manager là tập trung vào kế hoạch dài hạn, tầm nhìn sản phẩm, xu hướng thị trường,…
Một Product Manager thường sẽ đảm nhiệm các công việc sau:
- Nghiên cứu kỹ thị trường và nhu cầu của khách hàng tiềm năng.
- Xác định tầm nhìn và chiến lược dài hạn của sản phẩm, đảm bảo sản phẩm phù hợp với thị trường và chiến lược kinh doanh của công ty.
- Phối hợp với các phòng ban để đưa ra kế hoạch tổng thể cho sản phẩm. Chẳng hạn, PM sẽ phối hợp với đội Marketing và Sales để xây dựng chiến lược đưa sản phẩm ra thị trường, hoặc thảo luận lộ trình công nghệ với đội R&D.
- Thăm quan trụ sở khách hàng, tham dự hội nghị ngành để giới thiệu sản phẩm hiện có, thu thập ý kiến khách hàng, từ đó cải thiện sản phẩm trong tương lai.
Mối quan hệ giữa Product Owner vs Product Manager
Xét về chức danh, nhiều người sẽ hay nghĩ là Product Manager là chức danh cao hơn, là “sếp” của Product Owner. Tuy nhiên, sự thật lại không phải như vậy.
Product Owner vs Product Manager giống như tập hợp cha và tập hơn con với Product Manager có phạm vi công việc rộng hơn. Product Owner và Product Manager thường làm việc cùng nhau đưa sản phẩm ra thị trường thành công. Cụ thể:
- PO sẽ cung cấp thông tin chi tiết về nhu cầu khách hàng, giúp PM có quyết định sáng suốt về định hướng sản phẩm.
- Cùng với đó, PM đem đến cho PO tầm nhìn chiến lược, từ đó PO sẽ xác định được tính năng cần thiết và ưu tiên cho backlog sản phẩm.
Mối quan hệ giữa Product Owner vs Product Manager.
So sánh Product Owner vs Product Manager
Điểm tương đồng giữa Product Owner vs Product Manager
Cả Product Owner vs Product Manager đều đóng vai trò then chốt trong toàn bộ quá trình phát triển sản phẩm của mỗi công ty. Cả hai vị trí này đều cần phối hợp chặt chẽ với các bên liên quan để đảm bảo sản phẩm được thực hiện đúng tiến độ và đáp ứng đầy đủ nhu cầu của khách hàng.
Bên cạnh đó, những người làm công việc này cũng cần có kỹ năng giao tiếp, đàm phán, tư duy phản biện và kỹ năng quản lý thời gian hiệu quả.
Điểm khác biệt giữa Product Owner vs Product Manager
Dù cả PO và PM đều chịu trách nhiệm cho sự ra mắt thành công của sản phẩm, song vẫn có một vài khác biệt về vai trò, trách nhiệm, trọng tâm công việc,… giữa hai vị trí này.
| Product Owner | Product Manager | |
| Vai trò | Quản lý backlog sản phẩm, đảm bảo đáp ứng đúng nhu cầu khách hàng và mục tiêu kinh doanh. | Quản lý toàn bộ vòng đời sản phẩm và lộ trình phát triển của sản phẩm; tập trung vào kế hoạch, tầm nhìn dài hạn của sản phẩm thông qua nghiên cứu thị trường và người dùng. |
| Chuyên môn | Kiến thức về các phương pháp Agile, đặc biệt là Scrum, kiến thức phân tích kinh doanh. | Kiến thức về các phương pháp Agile, đặc biệt là Scrum, kiến thức phân tích kinh doanh.
Nếu có thêm kiến thức tài chính và luật là điểm mạnh. Do một số sản phẩm dính đến licensing và pháp lý. PM hiểu rõ được các nghiệp vụ và nhìn trước được các rủi ro có thể mắc phải sẽ giúp việc định hướng sản phẩm tốt hơn. |
| Tầm nhìn | Từ ngắn hạn đến trung hạn | Tầm nhìn chiến lược sản phẩm dài hạn |
| Kỹ năng |
|
|
| Chế độ lương (theo năm kinh nghiệm) |
Nguồn: Báo cáo Lương IT 2023 – 2024 |
|
Làm thế nào để đảm nhiệm tốt cả hai vai trò Product Owner và Product Manager?
Một số công ty có thể yêu cầu bạn kiêm nhiệm cả hai vị trí PO và PM. Trong trường hợp đó, bạn hãy thử áp dụng các mẹo sau để công việc hanh thông hơn:
Tận dụng cơ hội
Dù cho vất vả hơn, nhưng đây cũng là một cơ hội tuyệt vời để bạn tích lũy thêm nhiều kinh nghiệm. Bạn sẽ hiểu rõ cả hai vai trò, cách thức hoạt động của mỗi bên và có cơ hội tiếp xúc nhiều hơn với các đội nhóm khác trong công ty.
Biến việc nghiên cứu bằng thành công việc chung
Một PM thưởng sẽ có nhiều thời gian dành cho việc thu thập đánh giá, ý kiến khách hàng và phân tích hành vi người dùng. Tuy nhiên, nếu phải đảm nhiệm cả vị trí PO, quỹ thời gian của bạn sẽ bị “chiếm” bởi những việc chi tiết hơn, không còn đủ để thực hiện các nghiên cứu.
Do vậy, trong quá trình nghiên cứu, bạn nên đưa các phòng ban liên quan như Marketing, Business vào cùng tham gia. Một phần sẽ giúp bạn đóng vai là người điều phối, giảm nhẹ trọng trách là người thực hiện chính. Mặt khác sẽ giúp các bên liên quan có cơ hội hiểu rõ hơn insight người dùng, từ đó điều chỉnh các kế hoạch phát triển phù hợp, đồng bộ với nhau.
Sắp xếp công việc theo thứ tự ưu tiên
Ở vị trí PM, bạn sẽ khó có thể tự thực hiện mọi khâu trong quá trình phát triển sản phẩm. Việc kiêm nhiệm cả PO sẽ khiến khối lượng công việc của bạn trở nên dày đặc hơn. Để giải quyết vấn đề này, trong một số trường hợp cấp bách, bạn có thể ủy quyền hoặc trao đổi với đồng nghiệp, lãnh đạo để xác định phần công việc nào cần ưu tiên hoàn thành trước.
Thêm vào đó, do phải thực hiện nhiều vai trò cùng một lúc, bạn nên giải quyết rõ ràng và dứt khoát từng mục công việc. Tránh để tồn đọng đến các giai đoạn sau, nếu không bạn sẽ bị quá tải và rất dễ có kết quả cuối cùng không tốt.
Tips để Product Owner và Product Manager cùng làm việc hiệu quả
PO và PM là vai vị trí có cùng mục tiêu xây dựng và cải tiến sản phẩm. Do đó, việc phối hợp nhịp nhàng với nhau sẽ giúp quy trình làm việc hiệu quả và nhanh chóng hơn.
Tạo hệ thống thông tin chung
PM hoạch định tầm nhìn sản phẩm, lắng nghe phản hồi của khách hàng, từ đó phát triển, sắp xếp lại thành các tính năng cần thiết cho người dùng. Nhưng PO lại chịu trách nhiệm truyền đạt thông tin này và phối hợp với nhóm phát triển sản phẩm.
Để quá trình này diễn ra thuận lợi, PO cần hiểu rõ từng ý tưởng và nắm rõ nhóm phát triển cần làm gì để đạt được mục tiêu của PM và khách hàng. Việc có một hệ thống chia sẻ kiến thức, thông tin là vô cùng quan trọng, giúp PM và PO có thể dễ dàng trao đổi các dữ liệu, hoạt động trong quá trình làm việc cùng nhau.
Có lịch họp định kỳ
Trong quá trình làm việc, chắc chắn sẽ có rất nhiều phát sinh và cần có sự thảo luận, đóng góp ý kiến của cả hai bên. Những cuộc họp định kỳ sẽ là cầu nối để tất cả nhân sự cùng nhau giải quyết xung đột, cùng nhau lên kế hoạch để giảm thiểu rủi ro và tối ưu lợi nhuận, đảm bảo trải nghiệm sản phẩm tốt nhất cho người dùng.
Xác định rõ vai trò làm việc
Nhìn chung, thường trong một tổ chức, PM sẽ có quyền hạn cao và rộng hơn so với PO. Trước khi bắt đầu bất cứ dự án nào, bạn nên phân định rõ công việc và quyền hạn của mỗi vị trí. Chẳng hạn, PM sẽ dẫn dắt quy trình quản lý sản phẩm, đảm bảo mỗi bước đi đều phù hợp với lộ trình chung của công ty. PO sẽ báo cáo dữ liệu khách hàng trực tiếp cho PM hoặc một giám đốc điều hành cấp cao hơn như Giám đốc sản phẩm.
Tuy nhiên, bạn nên hiểu rằng cả Product Owner vs Product Manager đều là mối quan hệ đồng nghiệp và ngang hàng. Vì vậy, vai vị trí này vẫn nên làm việc với tâm thế là cộng tác để cùng phát triển.
Các câu hỏi thường gặp về Product Owner vs Product Manager
Product Owner có thể trở thành Product Manager không?
Câu trả lời là CÓ. Một PO có thể kiêm nhiệm PM hoặc ngược lại. Nhìn chung 2 vị trí này cũng có khá nhiều điểm tương đồng về công việc phụ trách.
Tuy vậy, nếu PO muốn trở thành một PM giỏi, thì cần trau dồi thêm kiến thức, kinh nghiệm về hoạch định chiến lược và quản lý sản phẩm chuyên sâu hơn. Bởi lẽ, PM sẽ phải chịu trách nhiệm toàn bộ về một sản phẩm, từ khâu lên ý tưởng đến bán ra thị trường, cải tiến,…
Một doanh nghiệp cần có đủ hai vị trí này không?
Câu trả lời là KHÔNG.
Theo Roman Pichler, một chuyên gia trong ngành chiến lược sản phẩm, đã chỉ ra rằng PO là một vai trò thuộc mảng quản lý sản phẩm (Product Management). Các đơn vị startup non trẻ có thể tuyển PO để nhanh chóng phát triển sản phẩm mà không cần đến một đội ngũ lớn. Tuy nhiên, ông cũng khuyên rằng, về lâu dài, các công ty vẫn bên tách bạch và tuyển dụng PM chuyên nghiệp.
Tổng kết Product Owner vs Product Manager
Có thể thấy, nhu cầu quản lý và phát triển sản phẩm ngày càng tăng cao, đặc biệt là ở các công ty phần mềm máy tính. Trong khi PO khảo sát khách hàng và đề xuất tính năng ưu tiên trong sản phẩm thì PM đảm nhiệm vai trò hoạch định, lên chiến lược dài hạn cho sản phẩm. Tuy vậy, việc lựa chọn tuyển dụng vị trí nào cũng phụ thuộc rất nhiều vào nhu cầu và cấu trúc của từng công ty.