Professional Scrum Master là gì? Bí kíp chinh phục PSM I hiệu quả

Để trở thành một Scrum Master thực thụ, điều đầu tiên bạn cần làm là sở hữu một chứng chỉ Professional Scrum Master (PSM), bắt đầu từ PSM I. Không chỉ là một bước quan trọng trong sự nghiệp của một Scrum Master, mà việc sở hữu chứng chỉ PSM còn là một cơ hội để thăng tiến trong lĩnh vực Agile.

Trong bài viết này, chúng ta sẽ khám phá: 

• Chứng chỉ PSM  là gì?
• Các cấp độ trong PSM
• Những lời khuyên và bí quyết để chinh phục PSM
• So sánh PSM và CSM

Professional Scrum Master (PSM) là gì?

Scrum Master là ai? 

Scrum Master là một chuyên gia dẫn dắt một đội nhóm sử dụng phương pháp quản lý dự án Agile trong suốt quá trình của một dự án. Vai trò của Scrum Master có thể thay đổi linh hoạt theo đặc điểm của từng loại dự án, tuy nhiên thường xoay quanh những nhiệm vụ như:

• Hỗ trợ các thành viên trong nhóm thực hiện nhiệm vụ
• Đào tạo nhóm về các nguyên tắc Scrum
• Tạo điều kiện cho các cuộc thảo luận mở và các cuộc tranh luận
• Chủ động xác định và giải quyết các vấn đề
• Cập nhật các hoạt động trong công cụ theo dõi quản lý dự án…

Chứng chỉ PSM là gì?

Professional Scrum Masters (PSM) là những người đã được chứng minh kiến thức và hiểu biết về Scrum cũng như khả năng áp dụng nó trong các dự án thực tế. Giá trị của chứng chỉ PSM liên quan mật thiết đến việc thể hiện kiến thức cần có để đạt được nó. 

Theo tiêu chí đó, các bài đánh giá PSM có giá trị đáng kể, nhận được sự công nhận rộng rãi bởi độ uy tín của nó. Những chứng chỉ này duy trì được giá trị trong thời gian dài vì luôn được đội ngũ tổ chức kiểm tra và điều chỉnh nội dung thường xuyên, cập nhật với những xu hướng mới nhất.

Đọc thêm: Chi tiết 7 chứng chỉ Scrum Master quan trọng 2024

Lợi ích của việc sở hữu chứng chỉ Professional Scrum Master

Xác nhận kiến thức Scrum sâu rộng

Chứng chỉ PSM xác nhận kiến thức chuyên sâu về Scrum, bao gồm vai trò, nghi thức, sản phẩm, và kỹ thuật quản lý thay đổi, giúp bạn chứng minh khả năng xử lý các tình huống phức tạp và dẫn dắt đội ngũ Scrum hiệu quả.

Nâng cao mức lương và cơ hội việc làm

Chứng chỉ PSM giúp tăng lương và cơ hội việc làm. Người có chứng chỉ PSM tại Mỹ kiếm trung bình $130,000 mỗi năm (theo Scrum Alliance), cao hơn 20-30% so với người không có chứng chỉ. PSM được các nhà tuyển dụng đánh giá cao, giúp bạn dễ dàng tìm được công việc tốt hơn.

Hỗ trợ chuyển đổi Agile

PSM trang bị cho bạn kiến thức và kỹ năng để thúc đẩy quá trình chuyển đổi Agile. Bạn sẽ học cách đánh giá sự sẵn sàng cho Agile, huấn luyện đội ngũ và lãnh đạo về tư duy Agile, và quản lý thay đổi để áp dụng Scrum hiệu quả.

Nâng cao khả năng quản lý rủi ro

PSM giúp bạn nhận diện và giảm thiểu rủi ro trong dự án Scrum. Bạn sẽ học các kỹ thuật quản lý rủi ro và theo dõi tiến độ bằng các chỉ số Scrum, giúp giữ cho dự án luôn đi đúng hướng.

Chứng minh kỹ năng lãnh đạo 

Chứng chỉ PSM thể hiện kỹ năng lãnh đạo của bạn trong môi trường Agile. Bạn sẽ học cách cải thiện động lực đội, quản lý xung đột, và huấn luyện đội ngũ, giúp dẫn dắt các dự án phức tạp và thúc đẩy thay đổi tích cực trong tổ chức.

Các cấp độ trong Professional Scrum Master

Professional Scrum Master I

Chứng chỉ Professional Scrum Master™ I (PSM I) xác nhận kiến thức của bạn về Scrum, trách nhiệm của Scrum Master và cách áp dụng Scrum. PSM I được công nhận rộng rãi là một chứng chỉ thể hiện trình độ cơ bản về Scrum.

Là một người sở hữu chứng chỉ PSM I, bạn đã chứng minh rằng mình hiểu Scrum như được mô tả trong Hướng dẫn Scrum và biết cách áp dụng Scrum trong các dự án. Những người có chứng chỉ PSM I hiểu được các thuật ngữ và cách tiếp cận nhất quán đối với Scrum.

Professional Scrum Master II

Chứng chỉ Professional Scrum Master™ II (PSM II) xác nhận khả năng thực tế của bạn với vai trò Scrum Master để áp dụng Scrum, hỗ trợ các nhóm Scrum và giải quyết các vấn đề phức tạp trong thực tế. Khi tham gia PSM II, bạn nên có kiến thức chuyên sâu về Scrum và kinh nghiệm làm Scrum Master ở mức độ cao.

Professional Scrum Master III

Chứng chỉ Professional Scrum Master™ III (PSM III) xác nhận sự hiểu biết sâu sắc, áp dụng thực tế và có thể coaching cho người khác về cách áp dụng Scrum, cách thực hành Scrum và các giá trị của framework này. PSM III kiểm tra khả năng của bạn với vai trò Scrum Master trong nhiều tình huống nhóm phức tạp khác nhau. 

Để đạt được PSM III, bạn cần có kiến thức rất cao về Scrum và kinh nghiệm làm Scrum Master phong phú. Bạn nên hoàn thành PSM I và PSM II để có một cơ sở kiến thức tốt trước khi tiến đến PSM III. Bất kỳ ai đạt điểm dưới 90% ở PSM I và PSM II sẽ thấy việc đạt được PSM III rất khó khăn.

Như đã đề cập, các chứng chỉ PSM có thể chia thành 3 cấp độ cơ bản, từ PSM I đến PSM III. Chi tiết về các chứng chỉ có thể được tổng hợp thành các thông tin trong bảng sau:

Tiêu chí	Professional Scrum Master I	Professional Scrum Master II	Professional Scrum Master III
Mô tả	Xác nhận kiến thức về khung làm việc Scrum, vai trò, sự kiện, sản phẩm và quy tắc của Scrum.	Xác nhận khả năng áp dụng khung làm việc Scrum, hỗ trợ các nhóm Scrum và giải quyết vấn đề phức tạp.	Xác nhận hiểu biết sâu sắc về việc áp dụng Scrum trong các tình huống phức tạp của nhóm và tổ chức.
Yêu cầu	Hiểu biết cơ bản về Scrum. Không yêu cầu chính thức.	Kiến thức nâng cao về Scrum và kinh nghiệm sâu sắc làm Scrum Master.	Kinh nghiệm rộng về Scrum Master và kiến thức sâu về Scrum. Khuyến khích đã qua PSM I và PSM II.
Đánh giá	60 phút, 80 câu hỏi (Trắc nghiệm, Đúng/Sai)	90 phút, 30 câu hỏi (Trắc nghiệm, Đúng/Sai)	150 phút, 24 câu hỏi (Tự luận)
Chi phí thi	$200	$250	$500
Format bài thi	Trắc nghiệm online	Trắc nghiệm online	Tự luận online
Độ khó	Trung bình	Khó	Rất khó
Khóa học gợi ý	Applying Professional Scrum hoặc PSM Training	PSM Training hoặc PSM Advanced Training	PSM Training, PSM Advanced Training

Một số cách để ôn thi các chứng chỉ PSM I

Bước 1: Scrum Guide

Bước đầu tiên trong việc chuẩn bị là đọc Scrum Guide nhiều lần. Tài liệu này dài 20 trang và được viết bằng ngôn ngữ đơn giản, dễ hiểu. Bạn có thể in ra và đọc nhiều lần. Sử dụng bút màu hoặc bút đánh dấu để gạch dưới các phần quan trọng và ghi chú nếu cần. 

Nếu bạn thích nghe, bạn có thể tải phiên bản audio của Scrum Guide. Đảm bảo rằng bạn hiểu rõ vai trò và trách nhiệm; ai chịu trách nhiệm về cái gì và các sự kiện hỗ trợ cho tính thực nghiệm như thế nào.

Bước 2: Scrum Glossary

In và đọc Scrum Glossary. Tài liệu này cũng quan trọng, giúp bạn làm quen với tất cả các thuật ngữ bạn sẽ gặp.

Bước 3: Open Assessments

Thực hiện các bài kiểm tra Open Assessments trên trang Scrum.org cho đến khi bạn đạt 100% điểm trong tất cả các bài kiểm tra. Việc thực hiện bài kiểm tra Product Owner cũng giúp bạn chuẩn bị giải quyết các câu hỏi phức tạp có thể xuất hiện trong kỳ thi.

Bước 4: Mockup(s)

Ngoài Scrum Guide và các bài kiểm tra Open Assessments, bài kiểm tra trên trang của Mikhail Lapshin thực sự hữu ích. Tôi khuyên mọi người nên làm bài kiểm tra trên trang của Mikhail trước khi tham gia kỳ thi PSM I. Bạn có thể chọn chế độ học và chế độ thi thật.

Ngoài ra, bạn có thể đọc Scrum Master Learning Path. Lộ trình học tập này được tổ chức theo các Professional Scrum Competencies, mỗi năng lực chứa một số lĩnh vực tập trung. Các tài nguyên được sắp xếp theo thứ tự đề xuất, tuy nhiên, đó là hành trình của bạn, vì vậy hãy theo dõi theo cách tốt nhất giúp bạn học tập.

Một số lời khuyên cho chứng chỉ Professional Scrum Master

Chuẩn bị kỹ trước khi thi

• Luyện tập chăm chỉ: Đừng thi cho đến khi bạn đạt 85% điểm trong tất cả các bài kiểm tra mở, liên tục và không bị chậm trễ khi trả lời. 
• Luyện tập tiếng anh trong lúc thi, thời gian đầu có thể sử dụng translate/dịch nhưng lâu dài nên học thuộc các cụm từ lặp đi lặp lại hoặc làm nhiều để quen với tiếng anh. 
• Trong bài thi sử dụng 100% tiếng anh và không thể sử dụng các chức năng dịch.
• Kiểm tra đường dây mạng để đảm bảo không bị ngắt mạng trong kì thi

Ngày trước khi thi

• Đọc lại Scrum Guide: Đọc lại Scrum Guide và tạo một bản tóm tắt các điểm chính. Sẽ không đủ thời gian để lật lại Scrum Guide trong kỳ thi.
• Tạo danh sách tóm tắt: Lập danh sách về cácVai trò (Rule), Tạo tác (Artifacts), Sự kiện (Events), Thời gian (timeboxs), Đầu vào (input), đầu ra (output), mục đích (goal) của mỗi sự kiện, v.v. Các bài kiểm tra thử sẽ giúp bạn hình dung rõ ràng những gì cần tóm tắt.
• Nếu làm bài thi PSM III, tham khảo thêm cách trả lời tự luận tại đây

Ngày thi

Đọc lại Scrum Glossary và bản tóm tắt của bạn.

Trong khi thi

Tập trung

• Thông báo với những người xung quanh: Thông báo với đồng nghiệp/gia đình rằng bạn sẽ thi và sẽ không thể tiếp cận trong 1 giờ. Cách ly nếu có thể.
• Tránh mọi sự phân tâm: Để điện thoại, đồng hồ thông minh và các thiết bị gây xao lãng khác xa bạn.
• Chỉ mở cửa sổ thi: Chỉ để cửa sổ thi trên máy tính của bạn và không có gì khác. Đóng các mạng xã hội, tin nhắn, v.v.
• Thi một lần: Khi bắt đầu thi, bạn không thể tạm dừng đồng hồ đếm giờ. Bạn phải hoàn thành trong một lần.

Không chuyển tab/cửa sổ

• Không đổi tab: Trang web sẽ phát hiện nếu bạn làm điều này và bạn cũng sẽ lãng phí thời gian quý giá. Nhớ rằng: 45 giây cho mỗi câu hỏi, từng giây đều quan trọng.

Tối ưu kết quả

• Phương pháp loại trừ: Với mỗi câu hỏi, đầu tiên loại bỏ các lựa chọn mà bạn biết là sai, sau đó xác nhận những gì còn lại.
• Giữ lại danh sách câu hỏi: Giữ một danh sách các câu hỏi để xem lại vào cuối kỳ thi. 
• Không nghỉ giữa chừng: Nếu bạn nghĩ rằng mình sẽ muốn uống cà phê, trà hoặc nước trong khi thi, hãy chuẩn bị trước.
• Nên ăn nhẹ và đi vệ sinh trước khi bắt đầu
• Dùng thời gian hiệu quả: Nếu bạn hoàn thành sớm, sử dụng thời gian còn lại để xem lại càng nhiều càng tốt.
• Nhắm đến 100% điểm: Hãy cố gắng đạt điểm tối đa.

Nội dung

Các chủ đề được bao gồm trong kỳ thi PSM:

• Scrum framework: Đây là kiến thức nền tảng cho mỗi thành viên trong nhóm Scrum, bao gồm lý thuyết Scrum như được mô tả trong Scrum Guide.
• Lý thuyết và Nguyên tắc Scrum: Chủ đề này hơn về việc hiểu lý thuyết Scrum: quy trình kinh nghiệm, nguyên tắc và giá trị của Scrum.
• Team đa chức năng và team tự phát triển (Cross-Functional, Self-Organizing Teams). Các câu hỏi ở đây bao gồm cách Nhóm Scrum khác biệt so với các nhóm phát triển truyền thống: những người tự tổ chức và thúc đẩy tính linh hoạt, sáng tạo và năng suất.
• Huấn luyện và Hỗ trợ. Các câu hỏi ở đây là về cách tư duy và hành vi của Scrum Master khác biệt so với Quản lý Dự án truyền thống: Scrum Master hỗ trợ và huấn luyện toàn bộ tổ chức trong việc hiểu và sử dụng Scrum.

Câu hỏi mẫu của kỳ thi Professional Scrum Master

Dưới đây là ba câu hỏi tiềm năng trong kỳ thi PSM:

Câu hỏi 1: When many Development Teams are working on a single product, what best describes the definition of “done”?

1. Each Development Team defines and uses its own. The differences are discussed and reconciled during a hardening Sprint.
2. Each Development Team uses its own but must make their definition clear to all other Teams so the differences are known.
3. All development Teams must have a definition of “done” that makes their combined work potentially releasable.
4. It depends

Đáp án đúng: C. Khi nhiều nhóm phát triển làm việc trên một sản phẩm, tất cả các đội phải có định nghĩa chung về “done” để đảm bảo công việc kết hợp có thể phát hành được, đảm bảo chất lượng đồng đều, tránh sự khác biệt, và tạo sự hợp tác và hiểu biết chung giữa các nhóm.

Câu hỏi 2: The three pillars of empirical process control are:

1.  Inspection, Transparency, Adaptation
2.  Transparency, Eliminating Waste, Kaizen
3.  Planning, Inspection, Adaptation
4.  Respect For People, Kaizen, Eliminating Waste
5.  Planning, Demonstration, Retrospective

Đáp án đúng: A. Ba trụ cột của kiểm soát quy trình theo kinh nghiệm là Minh bạch, Kiểm tra, và Thích nghi. Minh bạch cho phép mọi người hiểu rõ quy trình; kiểm tra giúp phát hiện sai lệch so với mục tiêu; thích nghi điều chỉnh quy trình dựa trên kết quả kiểm tra. 

Câu hỏi 3: The maximum length of the Sprint Review (its time-box) is:

1. 4 hours for a monthly Sprint. For shorter Sprints, it is usually shorter.
2. As long as needed.
3. 2 hours
4. 1 day.
5. 4 hours and long as needed.

Đáp án đúng: A. Thời gian tối đa của Sprint Review là 4 giờ. Với các Sprint ngắn hơn, thời gian thường ngắn hơn. Điều này giúp đảm bảo hiệu quả và tập trung, phù hợp với độ dài Sprint. 

So sánh Professional Scrum Master và Certified Scrum Master

Bên cạnh các chứng chỉ PSM, Certified Scrum Master (CSM) cũng là một trong những chứng chỉ uy tín dành cho các Scrum Master. Dưới đây là bảng so sánh các thông tin về 2 chứng chỉ này.

Thông Tin	Certified Scrum Master	Professional Scrum Master
Phong cách học và yêu cầu khóa học	Yêu cầu tham dự khóa học hai ngày do Certified Scrum Trainer (CST) dạy. Điều này có lợi nếu bạn thích cách học có cấu trúc hoặc mới làm quen với Scrum. Khóa học được thiết kế để tương tác và bao gồm các cuộc thảo luận, bài tập nhóm và tình huống thực tế.	Không yêu cầu một khóa học chính thức. Trong khi Scrum.org cung cấp các khóa học tùy chọn. Chứng chỉ này có thể được ưu tiên nếu bạn thích tự học hoặc có kinh nghiệm trước đó với Scrum mà bạn cảm thấy tự tin có thể giúp bạn qua kỳ thi.
Quá trình kiểm tra và cấp chứng chỉ	Kỳ thi thường được coi là không nghiêm ngặt bằng các kỳ thi PSM và tập trung vào việc đảm bảo rằng các ứng viên hiểu các nguyên tắc và thực hành cơ bản của Scrum. Điểm số qua môn là 74%, và kỳ thi được thực hiện trực tuyến sau khi hoàn thành khóa học bắt buộc.	Cung cấp ba cấp độ chứng chỉ, mỗi cấp độ ngày càng khó khăn và chi tiết hơn. PSM I tập trung vào kiến thức nền tảng, PSM II tập trung vào kỹ năng ứng dụng trung gian và PSM III tập trung vào kiến thức nâng cao và khả năng giảng dạy Scrum. Các kỳ thi rất nghiêm ngặt, và tất cả điểm số qua môn đều là 85%.
Bảo trì chứng chỉ	Yêu cầu đăng ký lại mỗi hai năm, bao gồm việc thu được Đơn vị Giáo dục Scrum (SEU) và thanh toán phí đăng ký lại. Điều này khuyến khích việc học liên tục và tương tác với cộng đồng Scrum.	Các chứng chỉ được sở hữu vĩnh viễn, không cần gia hạn, giúp bạn tiết kiệm chi phí làm mới chứng chỉ.
Độ phổ biến	Cả hai chứng chỉ đều được công nhận và tôn trọng trên toàn cầu trong ngành công nghiệp. Tuy nhiên, sự lựa chọn có thể phụ thuộc vào các ưu tiên cụ thể của ngành công nghiệp. Ví dụ, một số công ty có thể có sự ưu tiên mạnh mẽ hơn đối với một chứng chỉ hơn chứng chỉ khác.
Mục tiêu nghề nghiệp	Lý tưởng nếu bạn bắt đầu hành trình của mình trong môi trường Agile và muốn bắt đầu các vai trò như Scrum Master hoặc Agile Coach. Chứng chỉ CSM cũng phù hợp cho các chuyên gia cần triển khai Scrum hiệu quả trong các vai trò hiện tại của họ.	Phù hợp hơn cho những người muốn sâu rộng kiến thức và kỹ năng Scrum hiện có của họ, có thể nhắm đến các vai trò yêu cầu sự thành thạo Scrum tiên tiến, như Agile Coach, Scrum Coach.
Chi phí	Thường bao gồm chi phí của khóa học bắt buộc, điều này có thể làm cho tổng chi phí đắt hơn.	Phí thi cụ thể thường thấp hơn chi phí tổng cộng để có được một CSM, đặc biệt nếu bạn không tham gia các khóa học được cung cấp bởi Scrum.org.

Các câu hỏi thường gặp về chứng chỉ Professional Scrum Master

Bài thi PSM I gồm những gì? 

Bài kiểm tra PSM I đánh giá sự hiểu biết của bạn về các trách nhiệm, sự kiện, tư liệu và tương tác của Scrum. Kỳ thi bao gồm 80 câu hỏi trắc nghiệm, và bạn có 60 phút để hoàn thành. Điểm số qua môn cho bài kiểm tra PSM I là 85%, điều này có nghĩa là bạn cần trả lời đúng ít nhất 68 trong số 80 câu hỏi để đạt điểm qua môn.

Sự khác biệt giữa PSM và CSM là gì? 

PSM (Professional Scrum Master) tập trung vào kiến thức lý thuyết sâu và ứng dụng thực hành và không yêu cầu một khóa học bắt buộc. CSM (Certified ScrumMaster) nhấn mạnh vào việc ứng dụng thực tiễn thông qua một khóa học đào tạo bắt buộc và có tính tương tác cao hơn.

Quy trình đăng ký cho việc cấp chứng chỉ là gì?

Vì việc đạt chứng chỉ không yêu cầu tham gia khóa học chính thức, ứng viên có thể đăng ký trực tiếp trên trang web của Scrum.org. Họ sẽ nhận được một mật khẩu cá nhân (không có ngày hết hạn) và sau đó họ có thể kết nối với một trang cụ thể và tham gia kỳ thi.

Tổng kết chứng chỉ Professional Scrum Master

Việc trở thành một Professional Scrum Master không chỉ là việc đạt được một chứng chỉ, mà còn là một bước quan trọng trong việc hiểu sâu hơn về Scrum và áp dụng nó vào thực tế công việc. Dù bạn chọn tham gia một khóa học chính thức hay tự học, việc chuẩn bị kỹ lưỡng và đạt được kỳ thi chính thức của Scrum.org sẽ giúp bạn xây dựng nền tảng vững chắc cho sự nghiệp Agile của mình.