scrum product owner - itviec blog

Với sự phát triển vượt bậc của công nghệ thông tin, Scrum trở thành một mô hình không thể thiếu khi bất kỳ tổ chức nào muốn phát triển sản phẩm. Trong mô hình đó, Product Owner là một trong những vai trò quan trọng, thiết yếu của một framework Scrum. Đối với những người mới bắt đầu tìm hiểu về vị trí Product Owner trong mô hình Scrum, hay gọi tắt là Scrum Product Owner, việc nắm vững các nguyên tắc và trách nhiệm sẽ giúp họ có định hướng tốt hơn trong lĩnh vực này. Cùng ITviec tìm hiểu từ A đến Z về Scrum Product Owner qua bài viết sau!

Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn nắm rõ: 

  • Scrum Product Owner là gì và các công việc chính cần phụ trách
  • Các tiêu chí và bí quyết trở thành một Product Owner chuyên nghiệp

Scrum Product Owner là gì?

Scrum Product Owner là người đóng giữ vai trò chính trong việc quản lý sản phẩm trong framework Scrum. Họ thường có hiểu biết sâu rộng về người dùng, thị trường, đối thủ cạnh tranh, xu hướng,…

Scrum là một framework quản lý dự án linh hoạt được sử dụng rộng rãi trong các dự án về phát triển phần mềm. Để vận hành hiệu quả, Scrum framework sẽ bao gồm các vị trí như Product Owner, Scrum Master, đội phát triển,…

Trong đó, theo Scrum Guide, Product Owner chịu trách nhiệm tối đa hóa giá trị của sản phẩm từ công việc của nhóm phát triển. Quá trình này sẽ có sự khác biệt giữa các đơn vị, tổ chức và cá nhân. Bài viết hôm nay sẽ tập trung vào vai trò của Scrum Product Owner hay còn gọi là Product Owner trong Scrum framework.

Lưu ý: Trong thực tế, tên vị trí này chỉ đơn giản là Product Owner. Tuy nhiên, bài viết này, chúng ta sẽ sử dụng “Scrum Product Owner” để nhấn mạnh vai trò và trách nhiệm của Product Owner trong Scrum.

Công việc chính của Scrum Product Owner trong framework Scrum là gì?

Scrum Product Owner là người định hướng team Scrum để có chất lượng sản phẩm cuối cùng tốt nhất. Họ không chỉ làm việc trực tiếp với nhóm phát triển mà còn đảm nhận việc lên chiến lược, trình bày sản phẩm cho các bên.

scrum product owner - roman pitchler - itviec blog

Mô tả vị trí và mối quan hệ của Product Owner trong mô hình Scrum. (Nguồn ảnh: Roman Pichler)

Dưới đây là các công việc cụ thể mà một Scrum Product Owner sẽ phụ trách: 

  • Xác định tầm nhìn: Scrum Product Owner định hình, truyền đạt mục tiêu, tầm nhìn tới khách hàng, quản lý doanh nghiệp và nhóm phát triển. Để làm được điều này, họ cần giao tiếp hiệu quả với khách hàng để đảm bảo tầm nhìn sản phẩm phản ánh đúng nhu cầu. Hay tầm nhìn đó cần được liên kết chặt chẽ với các chiến lược kinh doanh tổng thể của công ty. Khi đó, nhóm Scrum mới có động lực và phát triển sản phẩm theo đúng yêu cầu. 
  • Sắp xếp backlog sản phẩm: Backlog là danh sách các yêu cầu và tính năng cần thiết cho sản phẩm. Scrum Product Owner là người lên kế hoạch công việc cho các chức năng, lỗi cần sửa, các cải tiến. Bên cạnh đó, PO sẽ xác định đâu là tính năng cần được ưu tiên dựa trên mục tiêu, tầm nhìn kinh doanh. Nhóm phát triển sẽ tập trung vào những phần quan trọng nhất theo sự hướng dẫn của Product Owner. 
  • Giám sát các giai đoạn phát triển: Theo dõi, quản lý quá trình phát triển sản phẩm là công việc không thể thiếu của một Product Owner. Họ sẽ lập kế hoạch, làm việc với các bên liên quan, nghiệm thu cải tiến quy trình (nếu cần). 
  • Kết nối các bên: Product Owner chính là cầu nối giữa các bên liên quan và nhóm phát triển để mọi thông tin được truyền đạt kịp thời và rõ ràng. Chẳng hạn, nếu Product Manager yêu cầu cập nhật thêm một số chức năng mới, Scrum Product Owner sẽ cần nắm rõ và trao đổi chi tiết với đội phát triển, đảm bảo sản phẩm cuối cùng chất lượng và đúng yêu cầu nhất. 
  • Đánh giá và báo cáo kết quả: Scrum Product Owner là người theo sát và hiểu rõ sản phẩm nhất. Trong mọi khâu sản xuất, họ đều ghi chép và báo cáo lại cho các bên liên quan, đặc biệt là những cấp cao hơn như Product Manager. Các bên liên quan sẽ dựa vào báo cáo đó để quyết định xem có nên tiếp tục những dự án tiếp theo hay cần điều chỉnh lại kế hoạch. 

Những kỹ năng mà Scrum Product Owner cần có

Chuyên môn Kĩ năng mềm

– Thu thập và phân tích dữ liệu từ thị trường, khách hàng, đối thủ,…

– Lập kế hoạch: Dựa vào những dữ liệu đã có, cùng với Product Manager lên chiến lược, tầm nhìn cho sản phẩm công ty. 

– Xây dựng backlog: Sắp xếp và ưu tiên các tính năng cần thiết cho Scrum team thực thi.

– Làm việc nhóm: Khuyến khích, điều phối thành viên trong nhóm Scrum đưa ra ý tưởng, tham gia tích cực vào dự án,…

– Giao tiếp: Trao đổi hiệu quả, trơn tru với các bên liên quan. 

– Đưa ra quyết định: Linh hoạt, nhanh chóng đưa ra quyết định, ví dụ như dự án cần có thay đổi tính năng nào đó. 

– Giải quyết vấn đề: Nhanh chóng giải quyết các xung đột, khó khăn phát sinh khi phát triển sản phẩm. 

Top 3 mẹo giúp phát triển sự nghiệp Scrum Product Owner tốt hơn

Bổ sung chứng chỉ quốc tế

Product Owner là một ngành nghề còn khá mới mẻ tại Việt Nam, và hiếm có một trường Đại học nào đào tạo cử nhân Product Owner. Việc có thêm các chứng chỉ sẽ giúp bạn chứng minh với nhà tuyển dụng rằng bạn có đầy đủ nền tảng chuyên môn, các kỹ năng cần thiết cho vị trí này.

ITviec giới thiệu đến bạn danh sách các chứng chỉ uy tín đang được công nhận rộng rãi trên thế giới: 

  • Certified Scrum Product Owner (CSPO): CSPO là một trong những chứng chỉ về Product Owner được đánh giá cao nhất trên thế giới, được cấp bởi Scrum Alliance. 
  • Professional Scrum Product Owner (PSPO): PSPO là chứng chỉ quốc tế do Scrum.org cấp, bao gồm 3 cấp độ: PSPO I (cơ bản), PSPO II (trung cấp) và PSPO III (cao cấp).
  • Certified SAFe Product Owner/Product Manager (POPM): POPM là chứng chỉ cấp cho những chuyên gia trong việc điều hướng quy trình Scaled Agile Framework (SAFe) – Bộ khung Agile được mở rộng cho doanh nghiệp.
  • PMI Agile Certified Practitioner (PMI-ACP): PMI-ACP là chứng chỉ quốc tế do Viện Quản lý dự án Hoa Kỳ (Project Management Institute – PMI) cấp, nhằm xác nhận kiến thức, kĩ năng và kinh nghiệm của bạn trong việc ứng dụng các phương pháp Agile trong quản lý dự án.  

Xây dựng mối quan hệ tốt với Scrum team

Giao tiếp hiệu quả chính là chìa khóa giúp quá trình làm việc diễn ra trơn tru, hiệu quả hơn. Product Owner, cùng với Scrum Master, quản lý toàn bộ Scrum team, nên việc xây dựng môi trường làm việc cởi mở, thoải mái giữa các thành viên là điều vô cùng quan trọng.

Bạn hãy học cách kết nối, trao đổi thường xuyên với thành viên Scrum team để kịp thời hỗ trợ và truyền đạt thông tin cho họ. Giao tiếp khéo léo cũng là một nghệ thuật, hãy luôn giữ thái độ tôn trọng và lắng nghe các thành viên của mình.

Nghiên cứu nhu cầu, sở thích khách hàng

Khách hàng thường là end user (người dùng cuối) của sản phẩm mà bạn đang phát triển. Trong suốt quá trình phát triển, hoàn thiện và ra mắt thị trường, Product Owner cần luôn cập nhật và nhận phản hồi từ khách hàng. Sản phẩm đó đã giải quyết triệt để khó khăn của khách hàng chưa? Họ muốn thay đổi/cập nhật tính năng nào thêm nữa?… Đó có thể là những câu hỏi cơ bản bạn có thể hỏi khi gặp với khách hàng.

Hoặc bạn có thể làm việc với Product Manager vì vị trí này sẽ quản lý sản phẩm trực tiếp, bao quát và có nhiều kênh để tiếp cận khách hàng hơn. Điều này có thể giúp bạn xác định những yếu tố nào của sản phẩm cần cải thiện nhất và xây dựng một tầm nhìn sản phẩm rõ ràng để chia sẻ với Scrum team của bạn.

Nếu bạn muốn hiểu rõ hơn về mối quan hệ giữa Product Manager và Product Owner trong một doanh nghiệp, bạn có thể tham khảo bài viết Product Owner vs Product Manager: Cách phân biệt hai vị trí.

Scrum Product Owner khác gì Scrum Master?

Mặc dù Scrum Product Owner và Scrum Master đều giữ vị trí quan trọng trong quá trình phát triển sản phẩm, nhưng lại chịu trách nhiệm các khía cạnh khác trong một Scrum team.

Dưới đây là bảng so sánh khái quát của ITviec về 2 vị trí này:

Yếu tố Scrum Product Owner Scrum Master
Trách nhiệm Quản lý backlog và đảm bảo sản phẩm mang lại giá trị tối đa cho công ty.  Hỗ trợ nhóm Agile và Product Owner.
Công việc 

– Quản lý backlog. 

– Làm việc với stakeholders.

– Thu thập, phân tích phản hồi khách hàng. Nắm bắt tốt thông tin đối thủ, thị trường, các xu hướng công nghệ, UI UX mới để cân nhắc áp dụng cho sản phẩm.

 – Lập kế hoạch và các công việc cần ưu tiên cho Scrum team. 

– Chịu trách nhiệm viết tiêu chí nghiệm thu, đảm bảo các tiêu chí này rõ ràng, cụ thể và đo lường được. Kiểm tra thành quả các scrum team sau khi bàn giao.

– Theo dõi hiệu quả/ sức khỏe của sản phẩm, thu nhận phản hồi từ người dùng và các stakeholders để có những điều chỉnh kịp thời và xây dựng kế hoạch cho tương lai.

– Điều phối các buổi họp Scrum (Lập kế hoạch – Sprint Planning, họp hàng ngày – Daily Scrum, Sơ kết – Sprint Review và Cải tiến – Sprint Retrospective) được diễn ra suôn sẻ, đúng thời gian, đạt được mục đích.

– Đặt câu hỏi, trao đổi cách giải quyết để loại bỏ các trở ngại giúp team Scrum đạt được kết quả kỳ vọng.

– Nghiên cứu tìm cách để cải tiến quy trình làm việc giữa các thành viên trong scrum team.

– Đảm bảo mọi thành viên trong Scrum team đều nắm rõ các thông tin về dự án và hiểu về quy trình Agile. 

– Hỗ trợ Product Owner quản lý backlog và lập kế hoạch. 

Nhìn chung, Scrum Product Owner và Scrum Master có các công việc khác nhau nhưng đều bổ sung lẫn nhau trong công việc, cụ thể:

  • Scrum Product Owner tập trung vào chiến lược sản phẩm và quản lý backlog.
  • Trong khi đó, Scrum Master chú trọng vào việc hỗ trợ Scrum team và đảm bảo quy trình Scrum được thực hiện đúng cách.

Các câu hỏi thường gặp về Scrum Product Owner

Trách nhiệm của Product Owner trong framework Scrum là gì?

Trách nhiệm chính của một Product Owner trong framework Scrum là xác định và xây dựng product backlog, đảm bảo cho các bên liên quan đều có lợi khi phát triển sản phẩm và duy trì sự nhất quán giữa sản phẩm với chiến lược kinh doanh của công ty.

Scrum Product Owner nên theo học chứng chỉ nào?

Bạn nên đăng ký học và thi Professional Scrum Product Owner (PSPO) của Scrum.org. Đây là một trong những tổ chức lớn nhất toàn cầu về đào tạo Scrum và chứng chỉ PSPO đã được công nhận rộng rãi không chỉ trong giới chuyên môn mà còn trên thế giới.

Tổng kết

Có thể thấy, Scrum Product Owner là vị trí không thể thiếu trong quy trình phát triển sản phẩm Scrum, nhằm đảm bảo sản phẩm cuối cùng không chỉ đáp ứng nhu cầu khách hàng mà còn lại giá trị tối đa cho doanh nghiệp. ITviec hi vọng rằng bài viết trên đã cung cấp cho bạn cái nhìn tổng quan và các thông tin cơ bản, cần thiết để bắt đầu trở thành một Product Owner chuyên nghiệp.