Nội dung chính
“Con gái có nên học Công nghệ Thông tin không?” – Đây là một câu hỏi hay và nhận được rất nhiều sự quan tâm, đa phần đến từ những bạn nữ đang có ý định theo ngành IT. Nhìn ở một bức tranh toàn cảnh, câu hỏi này được đặt ra không phải chỉ cho dân IT vào trả lời mà còn là câu hỏi cho nền giáo dục đào tạo và xã hội nhìn nhận lại lý sao vì sao câu hỏi này lại xuất hiện.
Hãy đọc bài viết này để biết:
- Những lý do vì sao con gái nên học Công nghệ Thông tin
- Những cách khuyến khích con gái theo đuổi ngành Công nghệ Thông tin
Bài viết được thực hiện với thông tin, góc nhìn từ bạn Bùi Thiên Nga – Product Owner tại ITviec.
Sơ lược về “đa dạng giới” ngành IT
Nữ giới chiếm khoảng 50% dân số thế giới nhưng trong một vài ngành nghề, nữ giới lại “khan hiếm” hơn so với nam giới. Nghề lập trình viên Developer chính là một trong những ngành nghề đó.
Tuy không thể phủ nhận nỗ lực của nhiều doanh nghiệp, ban ngành và đoàn thể trong việc giúp phụ nữ tham gia vào lực lượng nhân sự IT, nhiều nghiên cứu trên thế giới đã chỉ ra rằng phụ nữ chưa thực sự cảm thấy họ thực sự thuộc về ngành IT. Theo Forbes, một nghiên cứu của Accenture và Girls Who Code vào năm 2021 đã cho thấy 50% phụ nữ rời khỏi ngành IT sau năm 35 tuổi. Cũng theo nghiên cứu trên, phụ nữ có khả năng nghỉ việc ở ngành IT cao hơn 45% so với nam giới.
Nhưng vì sao việc phụ nữ tham gia ngành IT lại quan trọng đến như vậy?
Theo nhiều nghiên cứu, sau đây là những lợi ích mà “đa dạng giới” tại nơi làm việc mang lại:
- Đa dạng ý kiến
- Cải thiện kỹ năng hợp tác
- Tăng mức độ tập trung làm việc
- Nâng cao hiệu suất
- Nguồn nhân tài đa dạng hơn, được mở rộng hơn
- Tăng mức độ “hạnh phúc” của nhân viên
- Nhân lực đoàn kết hơn
- Chính xác hơn trong việc “customer-targeting”
Không chỉ trong ngành IT, mà “đa dạng giới” ở bất kỳ ngành nghề nào cũng mang lại những lợi ích tuyệt vời. Chính vì thế, vì lợi ích chung, phụ nữ, hay đàn ông, đều cần được cảm thấy chào đón và tự tin khi gia nhập mọi ngành nghề.
Chính vì thế, các tổ chức, ban ngành, đoàn thể nói chung, từng cá nhân trong ngành IT nói riêng nên nỗ lực để truyền cảm hứng cho phụ nữ theo đuổi ngành IT, giúp họ tự tin hơn khi chọn làm việc trong lĩnh vực công nghệ và sở hữu cho mình một sự nghiệp đầy thỏa mãn mà không phải lo ngại về giới tính.
Con gái có nên học Công nghệ Thông tin không?
Con gái CÓ nên học Công nghệ Thông tin vì để tác động tích cực lên xã hội
Trước khi trả lời câu hỏi này, hãy bắt đầu từ lý do vì sao câu hỏi này lại xuất hiện. Nếu bạn thử tìm trên Google, bạn sẽ thấy câu hỏi “con trai có nên học ngành IT CNTT không?” lại không được hỏi nhiều như với nữ giới. Vì sao ư? Vì theo Thiên Nga chia sẻ, nhiều người, kể cả nữ giới nói chung, vẫn nhìn phụ nữ làm trong ngành IT là một điều gì đó khá “lạ”.
Tuy nhiên, quan niệm này thực chất cũng không tiêu cực, nên đây là một điều “lạ” chứ không phải là “dị hợm”, cần phân biệt rõ hai thái độ này. Cũng như những định kiến khác mà mình hay nghe là “con gái IT hơi thô, vịt con xấu xí, khô khan, cứng đầu”.
Quan niệm này sẽ thay đổi khi xã hội dần quen với điều đó, và muốn quen thì phải có sự lặp lại. Bạn Nga tin chắc rằng, việc có nhiều nhân lực nữ tham gia vào ngành IT hơn sẽ thay đổi được điều “lạ lẫm” này.
Và trong số nguồn nhân lực nữ đó, cần có những hình mẫu nổi bật (role model) là nữ giới. Không chỉ một hay một vài hình mẫu phụ nữ nổi bật trong ngành IT có thể thay đổi được quan niệm trên mà cần số nhiều, do định kiến thường được xác lập dựa trên số đông.
Việc bạn biết 100 người phụ nữ làm trong ngành IT ở mức độ thành công tầm trung sẽ ảnh hưởng đến quan niệm của bạn nhiều hơn so với việc chỉ biết 1 hoặc 2 trường hợp thật sự đặc biệt.
Chính vì thế, mình rất mong được thấy và nghe nhiều câu chuyện thực tế được chia sẻ từ nữ giới trong ngành IT. Những câu chuyện của họ sẽ tạo được động lực, nguồn cảm hứng cho rất nhiều bạn trẻ. Từ đó, nhân bản ra hàng trăm hàng nghìn hình mẫu nữ giới khác trong ngành IT.
Rút lại, khi hỏi “Con gái có nên học Công nghệ Thông tin không?” thì câu trả lời của Nga là có. Một phần là để có thể tạo ảnh hưởng tích cực lên việc thay đổi quan niệm xưa cũ trên.
Vì phụ nữ có nhiều “quyền lực” trong ngành IT hơn họ nghĩ
Đồng thời, con gái CÓ nên học Công nghệ Thông tin vì nữ giới thật ra có nhiều “quyền lực” hơn họ nghĩ rất nhiều. Nữ làm trong ngành IT cũng như là hai mặt của đồng xu. Nữ IT nên tận dụng lợi thế và hiểu rõ những điểm yếu của mình.
Ví dụ, bởi vì nữ không xuất hiện nhiều trong ngành IT nên khi là một nữ IT, bạn có thể sẽ nhận được nhiều sự giúp đỡ hơn từ các bạn Developers (đa phần là nam). Đó là quyền lực mềm ở nơi làm việc. Nữ cũng vượt trội hơn nam giới về bản năng thông cảm, chia sẻ. Một cô gái xinh đẹp, duyên dáng thì sự xinh đẹp, duyên dáng đó cũng được xem là quyền lực mềm.
Thiên Nga còn đùa rằng “Nhiều triều đại Trung Quốc không vì vạn dặm quân binh mà sụp đổ nhưng lại khuynh đảo vì những mỹ nhân. Phụ nữ có sức mạnh ghê gớm lắm.”
Tuy nhiên phụ nữ cũng có bất lợi, chẳng hạn thể trạng của bạn sẽ không tốt bằng đàn ông. Trong ngành này, làm việc liên tục 8 tiếng một ngày với máy tính và ngôn ngữ code không hề dễ dàng. Khi hiểu được việc đó, bạn có thể khắc phục bằng cách rèn luyện thể thao nâng cao sức khỏe.
Điều này cũng được chị Nguyễn Thanh Vân – Founder của BIGTREES chia sẻ trong bài viết về Những lợi thế của Nữ lập trình viên.
Ngoài ra, việc phụ nữ thường bị cảm xúc chi phối rất nhiều cũng là một trong những điều “bất lợi” trong ngành công nghệ. Tuy nhiên, bạn đừng lo, nhiều nghiên cứu khoa học đã chứng minh não bộ phụ nữ vốn được lập trình như vậy nhưng bạn hoàn toàn vẫn có thể rèn luyện cách kiểm soát cảm xúc để làm việc hiệu quả hơn.
Làm trong ngành IT đã giúp mình phát triển được nhiều kỹ năng và tư duy mới như: Quyết định nhanh chóng hơn, các quyết định cũng dựa trên dữ liệu thực tế hơn phỏng đoán (data-driven mindset). Hình dung được nhiều viễn cảnh xa hơn, nhiều góc cạnh của một vấn đề để luôn có plan B, plan C.
Chính vì thế, bạn Nga chọn miêu tả bản thân mình bằng từ “Dung hòa”. Là một nữ IT, họ cần logic nhưng không cứng nhắc; thẳng thắn nhưng không lỗ mãn; kiên quyết nhưng không bảo thủ.
Con gái có nên học Công nghệ Thông tin từ cấp ba không?
Bạn Thiên Nga không phải là một người xuất phát từ ngành CNTT. Nga tốt nghiệp khoa Quan Hệ Quốc Tế của ĐH KHXH&NV và hiện tại bạn vẫn thấy hài lòng khi chọn công việc Product Owner. Tuy nhiên, bạn cũng nhấn mạnh rằng do không được trang bị kiến thức nền và thiếu cảm quan trong công việc nên gặp nhiều khó khăn.
Thiếu kiến thức nền chắc chắn là nguyên nhân đầu tiên. Vì giống như lĩnh vực Y Tế, Kiến Trúc, hay Khảo Cổ Học,… ngành IT khá đặc thù. Chính vì thế, Nga thể hiện rằng bạn muốn tìm hiểu về Tech sớm hơn, có thể là từ lúc cấp ba.
Tuy nhiên, vì sao lúc đó không riêng gì Nga, mà cũng nhiều bạn nữ không biết con gái có nên học ngành Công nghệ Thông tin hay không, hoặc tệ hơn rằng còn không biết rằng CNTT cũng là một sự lựa chọn với con gái. Từ việc không biết đó, họ cũng không biết rằng bản thân mình có phù hợp với ngành hay không.
Lúc cấp 3, mình bị ảnh hưởng tư tưởng của cộng đồng xung quanh, mình chưa bao giờ nghĩ đến một ngày mình sẽ làm trong ngành này. Cơ hội để tiếp xúc thực tế cũng không nhiều, mình hoàn toàn không có hình dung cụ thể về công việc trong ngành IT. Hồi đó mình còn làm tưởng học CNTT là biết sửa hết tất cả mọi thứ về máy tính, điện thoại, iPad,…
Cũng vì thế, để nữ giới sẽ tự tin hơn trong việc lựa chọn ngành học khi vào ĐH để không phải băn khoăn rằng “Con gái có nên học Công nghệ Thông tin không?”, ngay từ ghế nhà trường, những cơ hội để tiếp xúc với ngành IT nên ngày càng phổ biến với nữ giới. Từ đó, các bạn nữ sẽ hiểu được khái quát về ngành này và hiểu được rằng đây cũng là một trong những lựa chọn ngành nghề mà các bạn có thể chọn lựa nếu yêu thích.
Việc tạo ra Role Model là phái nữ trong ngành IT
Tiếp nối ý trên về việc tạo ra role model để nhân bản câu chuyện và khuyến khích nữ giới tham gia ngành IT, bạn Nga nhắc đến những nhân vật nữ nổi tiếng mà bạn biết trong ngành IT: Sheryl Sandberg – COO tại Facebook, chị Hà – Triip.me, chị Khánh Hạ – Vulcan Augmetics.
Theo Nga, role model có thể định hướng nhiều về thái độ sống cũng như lý tưởng sống và lựa chọn nghề nghiệp là một trong những khía cạnh được tác động.
Mình tin rằng bất cứ ai cũng có thể trở thành hình mẫu lý tưởng của người khác. Do việc lựa chọn hình mẫu lý tưởng phụ thuộc vào nhiều yếu tố như những sự việc mà “hình mẫu” đó đã trải qua, cách họ đối đầu với các sự kiện trong đời và kết quả họ đã làm được.
Chẳng hạn, cha hoặc mẹ có thể trở thành role model cho con của họ, bạn bè cũng có thể là role model của những người đồng trang lứa khác. Hình mẫu này cũng thay đổi theo thời gian khi nhận thức con người khác đi.
Chính vì thế, một Junior trong ngành IT cũng có thể trở thành role model cho những người khác, chỉ cần bạn có đủ trải nghiệm, cơ hội dấn thân và những giá trị quý báu mà người khác có thể noi theo.
Về chủ đề này, Nga cũng chia sẻ thêm rằng một hình mẫu lý tưởng nên:
- Tạo ra được ảnh hưởng tích cực đến cộng đồng, ít nhất là trong lĩnh vực họ đang hoạt động.
- Không dính vào những thứ bị xã hội đánh giá là vô nhân tính (tội phạm, xâm hại tình dục, bạo lực,…etc).
Còn lại cứ sống theo đúng chất riêng của họ bởi vì không có hình tượng nào là giống nhau.
Nếu được trở thành hình mẫu lý tưởng cho người khác, Nga muốn sự đón nhận của mọi người đối với bạn dựa trên những gì đúng với bản chất bản thân.
Điều quan trọng với mình là mọi người hiểu được mình không muốn rập khuôn bản thân vào bất kỳ định kiến nào, mình muốn được theo đuổi những đam mê, làm những điều mình thích miễn là không đi ngược lại với những giá trị đạo đức cơ bản và được chào đón, công nhận bởi chính đam mê đó.
Câu chuyện Nga muốn chia sẻ với tư cách là một role model sẽ bắt đầu từ những sự kiện bạn đã trải qua trong đời và cách đối diện, bước qua nó như thế nào, đạt được những gì. Bạn chia sẻ, “Mình tin quá khứ của một người định hình khá nhiều về thái độ sống của họ”.
Hiện tại, Nga vẫn chưa dám tự nhận bản thân mình là role model cho bất kỳ ai nhưng bạn vẫn luôn cố gắng để tạo ra những giá trị vừa nêu trên. Bạn rèn luyện cho bản thân việc kiểm soát cảm xúc và làm việc có trách nhiệm.
Với những chia sẻ vô cùng chân thành từ bạn Bùi Thiên Nga – Product Owner tại ITviec, những bạn nữ chắc đã tìm được câu trả lời cho câu hỏi “Con gái có nên học Công nghệ Thông tin không?”. Đồng thời, bài viết cũng nhằm khuyến khích giáo dục, xã hội tạo nhiều cơ hội để nữ giới tiếp xúc với ngành này ngay từ khi còn nhỏ để việc nữ giới làm trong ngành IT không còn quá xa lạ nữa.
Bạn thấy bài viết hay và cần thiết với nhiều người? Đừng ngại nhấn nút Share bên dưới nhé.
Và đừng quên tham khảo việc làm IT trên ITviec!